Romansowo (L.M. Montgomery "Błękitny Zamek", Anthony Hope, "Więzień na zamku Zenda")

Ulubiony romans

Najpierw chciała Królowa Matka zbyć to pytanie krótką notką, w której doniosłaby Kochanym Czytelnikom, że jako osoba - jak się właśnie okazywało - do głębi nieromantyczna czegoś takiego jak ulubiony romans nie posiada. Wszystkie te klasyki powieści i nie tylko w postaci Ann Karenin i innych Romeów wraz z ich Juliami czytywane były przez nią w innym niż zachwycanie się romansem celu, a w ogóle to heroiny (i herosi tez, a jakże) zazwyczaj doprowadzały (i -li) ją do białej gorączki jako osoby postępujące do tego stopnia irracjonalnie, że żaden wyrzut hormonów do mózgu (czy gdzie je tam wyrzuca) czegoś podobnego nie tłumaczy.

Potem jednak przypomniała sobie o

"Błękitnym Zamku"

a jest to rzecz, którą czytywała wyłącznie, co będzie komu oczy mydlić, dla jej romansowych treści, w dodatku chętnie i często, więc opowieść jak najbardziej się kwalifikuje, by wziąć udział w Wyzwaniu.

Dodać należy, że jest to urocza i ślicznie napisana opowieść o kompletnie stłamszonej przez apodyktyczną rodzinę dziewczynie, niezbyt ładnej, niezbyt przebojowej i raczej niewidzialnej (i z którą swego czasu Królowa Matka z wszystkich wymienionych powyżej powodów silnie się identyfikowała), która dobiegła poważnego wieku lat 29 bez cienia szans na zamążpójście i wyrwanie się z rodzinnego domu. Jedyną możliwość wyrwania się dają jej odbywane w wyobraźni wizyty w wyimaginowanym Błękitnym Zamku, gdzie wszystko jest inaczej - a nade wszystko zupełnie inna jest sama bohaterka.

I tak jest aż do dnia, gdy dziewczyna dowiaduje się, że jest śmiertelnie chora i został jej góra rok życia (tu się Królowa Matka nie identyfikowała, bo jeszcze nie wiedziała, jakie siurpryzy szykuje jej życie, za to niewykluczone, ze zidentyfikuje się teraz, a wtedy - drżyj, świecie!). Na myśl, że miałaby ten rok spędzić tak, jak poprzednie dwadzieścia dziewięć, w Joannie (Valancy w oryginale i nowszym tłumaczeniu, ale Królowa Matka przywykła do Joanny, cóż począć) pękają tamy i decyduje się ona wziąć tę resztę życia, która jej pozostała, w swoje własne ręce.

A wszystko to jest opisane z wdziękiem i bardzo przyjemnym językiem, postacie są krwiste, główna bohaterka się rozwija (a może budzi - to już kwestia do dyskusji), a miłość (bo cóż by to był za romans bez miłości, nieprawdaż) jest bardzo, bardzo... romantyczna. Tak, to jest właściwe słowo - "Błękitny Zamek" to niezwykle, niemodnie, dogłębnie romantyczna rzecz, i Królowa Matka tak sobie myśli, że chyba zrobi sobie powtórkę dzieła.

W dodatku jak zaczęła się pogrążać w romantycznych uniesieniach, przypomniała jej się jeszcze jedna historia, a mianowicie

"Więzień na zamku Zenda"

Co ciekawe, Królowa Matka zetknęła się z tą książką odwrotną drogą, to znaczy najpierw obejrzała film. Film był uroczą ramotką z 1952 roku i zainteresował Królową Matkę na tyle, że wyszperała książkę - a łatwe to nie było, bo nie jest to pozycja przesadnie popularna.

Powieść traktuje o młodym brytyjskim arystokracie – Rudolfie Rassendyllu, który przybywa do Rurytanii – fikcyjnego kraju w środkowej Europie, niewinnie, jako turysta. Przypadkowo trafia na  gorączkę przedkoronacyjną młodego następcy tronu Rudolfa V na króla tego kraju. Zatrzymuje się na nocleg w mieście Zenda, gdzie, trzebaż trafu, przebywa na polowaniu wspomniany następca tronu. Dworzanie przyszłego króla zauważają, że cudzoziemiec ma nie tylko to samo imię, ale jest i fizycznie podobny do następcy tronu. Zainteresowany zjawiskiem (i po dogrzebaniu się jakichś wspólnych przodków) Rudolf V zaprasza Anglika do swojej kwatery w domku myśliwskim. Jedzą, piją, lulki palą, a po kolacji  Rudolf V nieoczekiwanie zapada na zdrowiu (czytaj - wydaje się urżnięty w trupa do kompletnej nieprzytomności, po prostu nie daje się go dobudzić) po wypiciu wina – daru jego brata – księcia Czarnego Michała. Dworzanie obawiają się, że jeśli Rudolf V nie będzie mógł wziąć udziału w koronacji, Michał wykorzysta to, żeby przejąć władzę. Namawiają więc Rassendylla, aby przebrał się za króla i jako on uczestniczył w ceremonii, oczywiście tylko na jeden dzień, do czasu, gdy prawdziwy władca da się docucić. Anglik, pomimo wewnętrznego oporu, zgadza się. Jednak po koronacji następca tronu znika. Wszystko wskazuje na to, że został porwany i uwięziony na zamku w Zenda przez swojego niegodziwego brata. Rudolf Rassendyll jest zmuszony kontynuować mistyfikację do czasu uwolnienia króla...

... a po drodze spotyka książniczkę, którą ma poślubić, stój, wróć, którą poślubić ma Rudolf V, szybko okazuje się, że nie rwał się do tego przesadnie, a młoda dama... eeee... podzielała jego brak entuzjazmu, natomiast w czasie koronacji i później zaczyna pewien entuzjazm jednak odczuwać, i już średnio zaawansowany czytelnik wie, w jakiego charakteru nabiorą moralne rozterki naszego Rassendylla i z czym będą związane.

Bardzo to jest wdzięcznie opisane i przyjemnie sfilmowane też, zwłaszcza, jeśli się lubi filmy kostiumowe z lat 50-tych, a Królowa Matka akurat lubi. Co prawda Stewart Granger jako Rassendyll niespecjalnie jest podobny do opisu, za to Deborah Kerr jest tak nieskazitelnie piękna i królewska jak być powinna, i ten entuzjazm zaczyna odczuwać z wielką godnością, niezwykle subtelnie zagraną.

Królowa Matka, jak sadzi, tajemnicy stanu nie zdradzi (ale jak ktoś nie chce, to niech nie czyta, bo tu teraz spoilery będą!) gdy napisze, że happy endu tu być nie może i nie ma, co - paradoksalnie - czyni tę historię jeszcze bardziej przez Królową Matkę lubianą, do tego stopnia, że sprawiła sobie powieść w wersji oryginalnej, a nie jest to rzecz, którą honoruje wszystkie książki, które zrobiły na niej wrażenie.

Słowem - jeśli romanse, to tylko staroświeckie, Luby Czytelniku!

Li i jedynie.