Na wesoło (Gerard Durrell, "Moja rodzina i inne zwierzęta")

Książka, która cię rozśmiesza

- I znowu będzie Pratchett - powiedział posępnie Pan Małżonek, gdy usłyszał temat dzisiejszego wyzwania; i pomylił się dramatycznie.

Bowiem Pratchett nie pisze książek, które rozśmieszają Królową Matkę, czy też może raczej - ich rozśmieszające funkcje są traktowane przez nią jako kompletnie uboczne. Zdaniem Królowej Matki Pratchett pisuje moralitety i rozprawy filozoficzne, dla niepoznaki ubrane w błyskotliwe formy literackie, a niepodobieństwem jest wszak uznać, że człowiek czytuje ku rozśmieszeniu moralitety.

Z innymi zabawnymi książkami w życiu Królowej Matki było podobnie - nawet, jeśli śmieszyły,  nie były czytane dla tej funkcji. Albo, na przykład, w ogóle nie miały być (przede wszystkim) śmieszne, po prostu autor miał wyrafinowane poczucie humoru, któremu dawał czasem upust (niektóre teksty Karola Dickensa budzą w Królowej Matce zjadliwy chichot, a naprawde trudno uznać, że pisał on zabawne książki).

Słowem zastanawiała się Królowa Matka, myślała, odrzucała, eliminowała (Bill Bryson? wczesna Joanna Chmielewska? Ben Elton?), aż wreszcie dokonała wyboru.

Panie i Panowie, Ladies and Gentelmen, Damen und Herren, książkę (a nawet książki), która rozśmiesza Królową Matke niezmiennie od lat (i po której Królowa Matka nie spodziewała się żadnego masażu przepony, ot, wypożyczyła ją z biblioteki niesiona falą zainteresowania literaturą brytyjską) napisał Gerald Durrell i jest to

"Moja rodzina i inne zwierzęta" (już sam tytuł, nieprawdaż, daje radę,

oraz ciąg dalszy, i inne książki tego autora też, ale je czytała Królowa Matka już w pełni wiedząc, na co się decyduje).

Gerald Durrell, będąc, jak to ujmuje, we wrażliwym wieku lat dziesięciu zamieszkał wraz z matką (wdową, co należy podkreślić ze szczególnym naciskiem, gdyż tego domagała się sama zainteresowana) oraz trojgiem starszego rodzeństwa na wyspie Korfu w Grecji, gdzie rodzina spędziła pięć lat. 

A była to rodzina silnie niebanalna, na tyle, że zepchnęła główny temat książki, czyli zwierzęta, które stanowiły wielką miłość autora, i zainteresowanie którymi rozwijało się na Korfu bujnie niby grecka przyroda, na margines. No,w każdym razie Królowa Matka woli te części wspomnień, które dotyczą mamusi autora, najstarszego brata, Larry'ego, który właśnie zaczynał podążać wyboistą ścieżką kariery literatury (w przyszłości był wymieniany nawet jako kandydat do nagrody Nobla; niestety, lektura wspomnień jego młodszego braciszka chyba nigdy nie pozwoli Królowej Matce pochylić się nad "Kwartetem Aleksandryjskim" ze stosownym namaszczeniem i powagą), Lesliego, polującego na wszystko, co się porusza, oraz siostry Margot, zajętej głównie dbaniem o urodę, walką z trądzikiem i regularnym zakochiwaniem się nieszczęśliwie.

W porównaniu z nimi zwierzęta wypadają wręcz blado, a są to zwierzęta raczej oryginalne, takie jak na przykład samica skorpiona z malutkimi skorpioniętami, modliszka i gekon (walczące ze sobą, w sypialni autora zresztą), żaby, pająki, żółwie, którym robi się sekcję na werandzie, o tych zwykłych, nudnych, typu ptaki czy psy nie warto nawet wspominać (chociaż czy wierny czytelnik mógłby nie wspomnieć o suczce mamusi autora, niejakiej Dodo, rasy Dandy Dinmont, wyglądającej "jak kiełbasa obdarzona mglistą świadomością"?). A jeśli opis skorpiona z małymi wydaje się blady przy opisie rodziny to - cóż to musi być za rodzina!

Co nie znaczy, że opisywaniu zwierząt czegoś brakuje (opis urżniętych w trupa buteleczką obalonego - dosłownie - piwka srok - bezcenny, bardzo Królowa Matka poleca, bardzo), a w dodatku czasem pojawia się opis zwierząt i rodziny zarazem (na potrzeby tej notki Królowa Matka sobie odświeżała dzieło i właśnie się spłakała i - excusez - posmarkała ze śmiechu - jak zwykle, co należy dodać gwoli kronikarskiej ścisłości, nieprawdaż - przy opisie ratowania omdlałych z gorąca węży i skutków tego ratowania).

Tego Korfu już na pewno nie ma, dzisiejsza Grecja w niczym nie przypomina tej sprzed siedemdziesięciu już lat... ale jak dobrze że została uchwycona, jak piękny motyl w bursztynie, i opisana.

I jak dobrze, że Królowa Matka miała w swym życiu fazę intensywnego zainteresowania pisarzami brytyjskimi :).