O ekranizacjach, na tak

Ulubiona sfilmowana książka

Że Królowa Matka ekranizacji nie uważa to już wiadomo, bo pisała o tym tu i ówdzie. Podejrzewa, że ma zbyt plastyczną wyobraźnię: gdy czyta książkę w głowie wyświetla jej się film i o ile wierne oddanie na ekranie wyobrażonych przez nią krajobrazów oraz wystroju wnętrz nie spędza jej snu z powiek, o tyle - ponieważ wizje bohaterów ma więcej niż wyraźną - nie ma przebacz, nie ma ekranizacji, która do tej wizji dorasta. Królowa Matka jest na przykład osobą, która bardzo chętnie ogląda "Potop", ale w zupełnym oderwaniu od książki, gdyż, bardzo jej przykro i niestety, ale Daniel Olbrychski to nie jest Kmicic, i nic sie już na to nie da poradzić.

Problemy miewa Królowa Matka wyłącznie z wyobrażeniem sobie przepięknych heroin powieściowych, bo każdy przyzna, że nie jest łatwo wyobrazić sobie piękność, która absolutnie każdemu wydaje się pięknością (chociaż przyznać trzeba, że nawet taki cud się czasem udaje, czego przykładem może być, zdaniem Królowej Matki - ale do tej pory nie spotkała nikogo, kto by się z nią nie zgodził w tej kwestii - Magdalena Mielcarz w roli Ligii; pamiętna opinii Petroniusza "który odczuł, że pod posągiem tej dziewczyny można by podpisać: "Wiosna" oraz świadoma licznych rozczarowań w kwestii doboru aktorek do ról pięknych bohaterek literackich Królowa Matka nie spodziewała się zbyt wiele w tym temacie, i jakież było jej zdumienie gdy pierwsze, co przyszło jej na myśl na widok pani Mielcarz to było właśnie "Wiosna").

Ale nie będziemy tu pisać o "Quo Vadis", zwłaszcza, że uroda Ligii to jedyna dobra strona tego filmu i bardzo się Królowa Matka zastanawiała, czy nie włączyć go raczej do tej notki o ekranizacjach skopanych na maksa, popiszemy sobie za to o

Anglikach.

Królowa Matka, Wielodzietna Patologia, pędząca pełne pośpiechu życie, dni mająca wypełnione pracą zawodową, której sobie nie życzy i której nie cierpi, i co z tego, szkołą Potomków Starszych, trzyletniością Pomponów oraz wiązaniem końca z końcem czasem bardzo, bardzo tęskni do innego świata. Takiego, w którym dni toczą się niespiesznie, a wypełnione są rytuałami, odstępstwa od których nie przewiduje się. W którym prowadzi się eleganckie rozmowy w ramach przewidzianych przez konwenans, a największym wydarzeniem jest bal, na którym pojawi się ktoś nieznajomy, jakiś interesujący nabytek do towarzystwa. W którym wszystko jest poukładane, bezpieczne i oswojone.

I świetnie zdając sobie sprawę z faktu, że jest to tylko część prawdy, ta sympatyczniejsza, ładniejsza oraz poowijana w koronki i batyst, ta, w której, na przykład, nie występują wojny, wojska Napoleona nie zagrażają pokojowi w Europie, średnia życia nie wynosi 40-tu lat, zawsze jest co jeść i w co się ubrać, i świadomie przymykając oczy na tę drugą część prawdy, zawsze wtedy czyta:

"Emmę"

 "Rozważną i romantyczną"

lub

 "Dumę i uprzedzenie"

a jak nie ma czasu/ siły/ ochoty/ czytać, albo akurat jest w trakcie innej lektury, z nastroju której nie chce się wybijać, to zamiast czytać ogląda jakąś ekranizację którejś z powyższych pozycji.


Wszystkie lubi.

Powtórzy tu to, co już pisała przy okazji znęcania się nad ekranizacjami nie udanymi - nie wie, jak Anglicy to robią, ale najwyraźniej potrafią i może należałoby wysłać do nich paru naszych tfurców na intensywne korepetycje. Na wypadek jednak, gdyby te korepetycje okazały się, no nie wie Królowa Matka, za kosztowne, za daleko, albo tfurcy by nie znali angielskiego, Królowa Matka chętnie podrzuci parę typów.

Po pierwsze, ekranizacje te są robione przez fachowców, którzy - uwaga, niech tfurcy sie teraz szczególnie skupią - znają książki. Znajomość książek - poza starannie napisanym scenariuszem - skutkuje tym, ze w rolach głównych i pobocznych obsadzani są zazwyczaj aktorzy, którzy do tych ról pasują. Dziwnym zbiegiem okoliczności w angielskich ekranizacjach praktycznie nigdy nie zachodzi casus Zbigniewa Zamachowskiego w roli subtelnego prawie-elfa ani też Bogusława Lindy, który zagrał Petroniusza, bo był taaaki sławny (i nie, innego powodu tej decyzji obsadowej Królowa Matka nie widzi, a faktu, że teraz już zawsze słyszy uszami duszy Petroniusza mówiącego nosowo: "Narodzisz się dla nowej sławy i nieśmiertelności, panie, k..." nigdy w życiu twórcom filmu nie daruje).

Po drugie, jesli przypadkiem nie ma w okolicy aktora ("aktor" jest tu słowem kluczowym), który pasuje do opisu, to się go szuka. Tak długo się szuka, aż się znajduje, i w związku z tym casus Rafała Kubackiego, który się pięknie prezentuje, jak w opasce na biodrach powala tura siła swych mięśni, i cóż z tego, że właściwie nie umie mówić, również w telewizji brytyjskiej nie zachodzi.

Po trzecie, jesli film wymaga udzialu dziecka, to nie jest to dziecko zaprzyjaźnionego drugiego reżysera, które nie potrafi zapamietać roli składającej się z trzech słów, a to, co potrafi zapamiętać podaje z intonacją i emocją zbliżoną do uderzeń młota pneumatycznego, no ale przecież znamy je od urodzenia i obiecaliśmy jego tatusiowi, że zorganizujemy dziecku jakąś trampolinę do nieśmiertelnej sławy, więc jak moglibyśmy teraz szukać jakiegoś z innego, na przykład utalentowanego.

Po czwarte, nie, nie chodzi o pieniądze, a w każdym razie nie tylko o nie, zwłaszcza, że mowa o filmach, które można zrobić w skromnych dekoracjach i niezbyt wymyślnych kostiumach. Nikt i nic nie jest w stanie przekonać Królowej Matki, że dwie z podanych przez nią pozycji, wyprodukowanych przez brytyjską telewizję publiczną nie mogłyby być (finansowo, bo o innych względach Królowa Matka zmilczy miłosiernie) udźwignięte przez telewizję polską, zwłaszcza, że w obu grają wybitnie aktorzy, ale nie gwiazdy (nie, Colin Firth wtedy gwiazdą nie był i znała go wyłącznie Królowa Matka i Koleżanki), co pozwala zaoszczędzić na honorariach. 


W efekcie stosowania się do powyższych wytycznych powstają na przykład dwie ekranizacje tej samej książki, i Królowa Matka NIE POTRAFI ZDECYDOWAĆ, KTÓRĄ WOLI. Chyba tylko w wypadku "Dumy i uprzedzenia" Królowa Matka pozostaje ślepa i głucha na inne ekranizacje, niż ta kanoniczna, i to nie z powodu (nie tylko z powodu) Colina Firth, ale z powody Jennifer Ehle w roli Elizabeth oraz Davida Bambera w roli pana Collinsa. Nie ma i nigdy już nie będzie innego pana Collinsa dla Królowej Matki, David Bamber ją nieodwołalnie popsuł!

Trochę tak samo jest w wypadku "Emmy" z Gwyneth Paltrow, Królowa Matka uwielbia ten film (ach, jak on jest przy tym pięknie sfilmowany i zmontowany! Nawet taki laik jak Królowa Matka to widzi), bardzo lubi Jeremy'ego Northam w roli pana Knightleya, ale o tym, że nie potrafi wybrać między ta ekranizacją, a wersją BBC jest Alan Cummings w roli pana Eltona, taki cudownie śliski, przymilny i fascynujaco odrażający (chociaż Blake Ritson też jest bardzo, bardzo, a z kolei w wersji kinowej lepsza jest panna Bates, ale... i sam widzisz, Czytelniku, tylko głową w mur bić).

Ale najgorzej jest z obydwoma wersjami "Rozważnej i romantycznej", które to wersje Królowa Matka lubi tak samo i może oglądać jako dwie zupełnie niezależne produkcje. Do tej z Emmą Thompson ma Królowa Matka wielki sentyment, oglądała ją w kinie w doborowym towarzystwie, i wyjątkowo ma na myśli nie tylko to, z którym się do kina wybrała, ale cała kinową salę. Wypchana po brzegi ta sala nie była i może dzięki temu dość szybko weszła ze sobą w interakcję, gdy okazało się, że robi "uuuuu!!!" i "ooochhh!" oraz śmieje się w dokladnie tych samych momentach. W każdym razie, gdy pod koniec Elinor dostaje spazmów, wydany przez Królowa Matkę na cały głos okrzyk: "Na Boga, dajcie jej herbaty!!!" został powitany radosnym aplauzem.

A poza tym, czy można wyobrazić sobie pulkownika Brandona innego niż Alan Rickman?

Z drugiej zaś strony, w wersji BBC Elinor jest niewątpliwie młodsza i bardzo dobrze zagrana, podobnie jak Edward Ferrars... chociaż przecież Hugh Grant się tak ślicznie jąka... i obaj panowie Willouhgby są bardzo obiecujący... i sam widzisz, Czytelniku, osiołkowi w żłoby dano normalnie!

Na szczęście nie trzeba wybierać, można sobie oba chłonąć, albo i wszystkie powyższe na zmianę, zwłaszcza, gdy świat wywołuje w nas zadyszkę i marzymy tylko o tym, by odpocząć chwilę, i zwłaszcza po to, by zobaczyć, jak to robią ci, którzy naprawdę potrafią.


PS.


W peesie Królowa Matka musi, po prostu musi wspomnieć o ekranizacji, która NIE JEST ekranizacją jej ulubionej książki. Ale jest ekranizacją książki (więc trochę pasuje do tematu wyzwania dzisiejszego), a konkretnie sztuki, i tchnęła w nią nowe, świeże życie. Aż nie do wiary, jak bardzo nowe i świeże to życie jest, jak bardzo z trochę dziwnej, nazbyt skomplikowanej (i dodatkowo komplikowanej przez bohaterów, mimo całe swoje zaślepienie Królowa Matka nie pojmuje mniej więcej połowy posunięć przez nich wykonywanych) sztuki można zrobić takie cacko, tak radosne, miłe dla oka, tak współcześnie brzmiące i tak doskonale zagrane... COŚ.

Kochany Czytelniku, oto

"Wiele hałasu o nic"

Film, oglądając który Królowa Matka przypuszczalnie zawsze będzie czuła się młoda!