"Długo cię nie było. Wszyscy mamy źle w głowach, tom 5" Martyna Pawłowska-Dymek

Zacznę tę recenzję nietypowo, bo od zacytowania samej siebie.

Recenzując tom trzeci serii "Wszyscy mamy źle w głowach" napisałam:

"Pisanie opinii/recenzji tomu trzeciego historii, która konsekwentnie prowadzona jest od tomu pierwszego i stanowi logiczny ciąg dalszy wcześniej opisanych wydarzeń jest dość trudna. Po pierwsze dlatego, że nie ma sensu zachęcać nikogo do przeczytania tego tomu - tę serię BEZWZGLĘDNIE należy czytać w kolejności. Tak więc ci, którzy jej nie znają powinni zacząć od tomu pierwszego (do czego zachęcam, nawet jeśli komuś się wydaje, że nie jest tzw. targetem, można się miło zdziwić), ci, którzy czytali i polubili i tak sięgną po tom kolejny, (i po kolejny), a ci, co czytali i nie polubili do tomu trzeciego nawet nie dotrą".

Podtrzymuję to, co napisałam.

Tom piąty (podzielony na dwie części, ale, jak sądzę, podział ten wynikał wyłącznie z powodów technicznych)  „Długo cię nie było” stanowi zakończenie serii „Wszyscy mamy źle w głowach” i jest nie tylko kulminacją dotychczasowych wątków, ale też (niezwykle) emocjonalnym podsumowaniem losów bohaterów, których czytelnicy zdążyli poznać i polubić (a jeśli nie polubić, to chociaż  zrozumieć) w trakcie lektury tomów poprzednich, zaś Martyna Pawłowska-Dymek po raz kolejny udowodniła, że potrafi stworzyć głęboką i psychologicznie bardzo wiarygodną opowieść o młodzieży, niosącą uniwersalne przesłania dotyczące przyjaźni, miłości, międzyludzkich relacji i poszukiwania w tym chaosie zwanym okresem dojrzewania samego siebie.

W centrum wydarzeń w tomie ostatnim pozostają Kaśka i Jakub, ich  związek dojrzewa, i wydaje się, że tych dwoje wreszcie będzie miało szansę... odpocząć, że tak to ujmę, od burz i naporów, we własnym świecie, w którym miłość może być bezpieczna i stabilna. Ale oczywiście tak się do końca stać nie może, zwłaszcza, że Kasia i Jakub nie przebywają na bezludnej wyspie. I tak muszą stawić czoła bardzo... brzydkim intrygom Adama, który obwinia ich za swoje niepowodzenia i planuje zemstę. Ponadto Jakub martwi się też sytuacją w Szatni, wiele bowiem wskazuje na to, że pozostali członkowie kapeli uknuli coś w tajemnicy przed nim. Zuza odkrywa, że Elsa od dawna ją okłamywała, postanawia więc uwolnić się spod jej wpływu, zdać do następnej klasy i wreszcie poważnie zająć się pisaniem. We wszystkim tym wspiera ją, jak zawsze, nasz chodzący wulkan energii i dobrej woli, czyli Kaśka, czy jednak nie jest za późno na poprawienie ocen? A profesor Roszkowa nie przeszła od zeszłego tomu cudownej wewnętrznej przemiany i niczego nie ułatwia...

Zaś w finale tomu ostatniego uczniów klasy 2B czeka najtrudniejsze w ich życiu wyzwanie, o wiele bardziej dramatyczne niż wszystko, co spotkało ich do tej pory (a, jak pamiętamy, życie niektórych nie oszczędzało)...

Nadal za największą siłę tej serii uznaję jej bohaterów, a teraz w dodatku z czystym sumieniem powiedzieć mogę, że są to bohaterowie bardzo konsekwentnie prowadzeni od tomu pierwszego do ostatniego, dojrzewający, rozwijający się, niektórzy mądrzejący, a niektórzy nie ;), ale zawsze – wielowymiarowi, wiarygodni, realistyczni, pełni sprzeczności. Nie będę pisać, który moim zdaniem najbardziej wyróżnia się na tle innych, bo, podejrzewam, każdy ma swojego ulubieńca i/lub ulubienicę, kogoś, z kim się najbardziej identyfikuje i czyje pobudki najlepiej rozumie. Napiszę tylko, że jest z kogo wybierać, ponieważ - powtórzę się, ale szczerych pochwał nigdy dość - to bardzo sprawnie i wiarygodnie wykreowane postacie, w każdą bez wyjątku się wierzy.

O stylu autorki już się wypowiadałam, zdania nie zmieniłam, bo też i nie było powodu, by je zmieniać, co z wielką przyjemnością zauważam. Martyna Pawłowska-Dymek potrafi pisać o sprawach trudnych - o presji, rówieśniczej i nie tylko, lęku, zawiedzionym zaufaniu, zdradzie i samotności - w sposób przystępny, a jednocześnie niebanalny, nigdy nie przekraczając cieniutkiej granicy między... jak by to ująć... autentycznym młodzieżowym językiem, bardzo naturalnie wypadającym w dialogach, a literacką kreacją. 

O finale pisać jest bardzo trudno nie unikając przy tym spoilerów, więc napiszę tylko, że był niebywale emocjonalny, trudny i bolesny, i baaaaaardzo odległy nie tylko od cukierkowego, ale w sumie od... no, cóż, każdego happy endu. Łatwy to on nie jest, o nie, autorka nie rozwiązuje wszystkich spraw jednoznacznie, pozostawiając malutką furteczkę na domysły, cóż też się dalej stanie, bo że się stanie to wiadomo, a samo zakończenie otwarte jest na interpretacje.

Wiele razy w poprzednich moich recenzjach podkreślałam, że nie jestem targetem i oceniam tę serię jako osoba, która z niejednego literackiego pieca chleb jadła, niejedno widziała, niejedno przeczytała, nad niejednym śmiała się i płakała, i popadała w zamyślenie..

Wyobrażam sobie, że target może odbierać rzecz zupełnie inaczej.

Ale trochę mu zazdroszczę, temu targetowi, że ma tego typu serię młodzieżową pod ręką, nic, tylko sięgać i czytać.

Nie wiem, czy jest to seria, której ja akurat bardzo potrzebowałam, będąc nastolatką... nieprawda, wiem, są elementy, których bardzo potrzebowałam, są też takie, których bym wtedy nie doceniła nawet literacko, tak bardzo były mi obce... ale na pewno są osoby, które jej potrzebowały. W całości.

A teraz target ją ma.

No zazdroszczę mu, naprawdę :).

Historycznie, czyli Wyzwania Filmowego dzień dwudziesty

 "Twój ulubiony film o postaci historycznej"

przeczytałam, westchnęłam i uznałam, że o nienienienie, o tym to ja już na pewno niczego nie napiszę, gdyż - o, zaskoczenie stulecia! o, niespodzianko, jakże jesteś niespodzianą! - ja nie mam ulubionego filmu o postaci historycznej.

Myśl ta, acz wyraźna i dobitna, zagościła w mym mózgu przez jakąś sekundę, zadławiona, zagłuszona przez dziesiątki, ale, powiadam, dziesiątki tytułów, które zaczęły się tłoczyć, zalewać mnie, dusić, przepychać się z "I ja! I jeszcze jaaa!!! A ja to co?!" na ustach, aż wreszcie zmuszona byłam wziąć się w garść, huknąć z głębi serca: "A będzie mi tu cicho jeden z drugim!!!", chwycić całe to towarzystwo za paszcze i uświadomić co niektórym, że taka "Moja lewa stopa" czy "W imię ojca" jest co prawda oparte na prawdziwych historiach prawdziwych ludzi, ale nijak nie czyni to ludzi tych postaciami historycznymi, a, na przykład "Farinelli" czy "Królowa sceny" bardziej nadają się do innych tematów wyzwania, chociaż, i owszem, dotyczą osób nieco bardziej historycznych, acz zdecydowanie bardziej historyczną osobą niż główny bohater "Królowej sceny" jest Samuel Pepys, w filmie bohater mocno poboczny, czy król Karol II, więc, cóż. Odrzuciwszy w ten sposób/przerzuciwszy na inną kupkę sporą ilość dzieł kinematografii światowej i dokonawszy koniecznej selekcji z pozostałych, zdecydowałam się ostatecznie na trzy filmy.

No, trzy i pół. 

 Pierwszym jest

"Lady Jane"
reż.Trevor Nunn

Rok produkcji - 1986
Główne role - Helena Bonham-Carter
                       Cary Elwes
                       John Wood
                       Patrick Stewart
Kraj produkcji - Wielka Brytania
Czas trwania - 142 min.

Film, który powstał w roku 1986, ale ja go obejrzałam minimum dwanaście lat później.

Za to przez pewien czas oglądałam go codziennie.

Anglia, XVI wiek. Król  Henryk VIII umiera, pozostawiając następcę, swego jedynego syna, Edwarda. Król Edward VI, w chwili objęcia tronu zaledwie dziewięcioletni, okazuje się wkrótce być śmiertelnie chory. Tuż przed śmiercią w wieku lat niespełna siedemnastu pod wpływem księcia Northumberland sporządza testament, w myśl którego wyłącza z linii sukcesyjnej swoje siostry, Marię i Elżbietę, zaś następcą tronu czyni męskich potomków lady Jane, swojej kuzynki, synowej księcia Northumberland, świeżo poślubionej jego najmłodszemu synowi, Guildfordowi. Dodać trzeba, że śmierć młodego króla była utrzymywana była w tajemnicy przez kilka dni, by ułatwić lady Jane wstąpienie na tron. 

Lady Jane Grey, młoda, świetnie wykształcona i inteligentna dziewczyna, zostaje wydana za Guildforda Dudleya wbrew swej woli, jednak początkowa niechęć młodych do siebie przeradza się w uczucie. 

Co niczego nie zmienia. Bo nie ze względu na jakieś tam potencjalne uczucie połączono tych dwoje. Stali się oni pionkami w grze prowadzonej przez ambitnych ojców, matki, wujów, początkowo zupełnie nieświadomymi prowadzonej nimi gry, a zawsze zbyt słabymi, by się jej sprzeciwić. 

I tak przed "Tudorami" i przed "Elizabeth", przed modą na Tudorów i epokę elżbietańską była "Lady Jane", i jest to film, który uwielbiam.

Zrobiony tak, jak tylko Brytyjczycy potrafią. Starannie, wręcz kunsztownie, z najlepszymi na świecie kostiumami, z oryginalnymi wnętrzami, w których rzecz nakręcono, z duchem epoki, polatującym nad całością i przyklaskującym z aprobatą. 

Z idealną obsadą.

Helena Bonham-Carter miała w chwili premiery zaledwie 20 lat, więc całkiem dobrze pasuje do roli szesnastoletniej dziewięciodniowej królowej. Młodziutki Cary Elwes jest przeuroczym Guildfordem (chociaż, i owszem, poznajemy go w chwili, gdy - pijany w sztok - zostaje przez starszych braci wyciągnięty z podrzędnego burdelu, pobieżnie umyty i siłą postawiony na ślubnym kobiercu). A poza nimi - same tuzy brytyjskich scen i ekranów. John Wood. Patrick Stewart. Joss Ackland. Richard Johnson. Jane Lapotaire. 

Z fantastycznie opowiedzianą historią, choć oczywiście, oceny na Filmwebie obfitują w określenia takie jak "nudny", "przegadany" i "za długi"; i może rzeczywiście jest nudny, jeśli ktoś potrzebuje pędzącej na łeb, na szyję akcji, jeśli oczekuje głównie romansu (plakat, wszystkie plakaty, jakie widziałam, właśnie romans sugerują i ten romans, rzecz jasna, tez jest, i jest prześliczny, subtelnie zarysowany, obserwujemy go, jak rozwija się niczym kwiat, acz ze ściśniętym sercem, wiemy bowiem, że nie dane mu będzie rozwinąć się do końca, o wydaniu owoców nawet nie wspominając), jeśli go męczy wikłanie się w polityczne detale, te zakulisowe gry rozgrywane przez dawno umarłych szachmistrzów na dawno nie istniejących szachownicach.

Ale ja nie potrzebuję i mnie nie męczy. Mnie zachwyca właśnie powolność opowiedzianej historii, jej złożoność, jej wielowarstwowość, głęboki dramatyzm płynący z opowieści o młodziutkiej dziewczynie, wplątanej już nawet nie "wbrew woli", ale po prostu... poza wolą w skomplikowane, iście pajęcze sieci wielkiej historii, wobec których nie ma żadnych szans.

Doskonały, wycyzelowany, doskonale pomyślany, napisany i zrobiony film, który polecam.

Nie odbiegając daleko od tematu monarchii, na drugim miejscu mamy

"Jak zostać królem" (tyt. org. "The King's Speech")
reż Tom Hooper
 

Rok produkcji - 2010 (PL - 2011)
Główne role - Colin Firth
                       Geoffrey Rush
                       Helena Bonham-Carter
                       Jennifer Ehle
Kraj produkcji - Wielka Brytania
Czas trwania - 118 min.

Lata 30. XX wieku. Świat stoi w obliczu zbliżającego się wielkimi krokami konfliktu, w związku z czym sytuacja polityczna w Anglii jest napięta. 20 stycznia 1936 roku umiera król Jerzy V, a po jego śmierci na tron wstępuje jego najstarszy syn, David, przyjmując imię Edwarda VIII. 

Jego panowanie jednak trwa krócej niż rok. Chęć poślubienia Amerykanki i podwójnej rozwódki Wallis Simpson doprowadza Edwarda VIII do abdykacji, a następcą tronu zostaje książę Yorku, Albert. 

Książę zdaje się jednak być zupełnie nieprzygotowany do sytuacji, w jakiej postawiła go historia (i nieodpowiedzialny, względnie z imponującą konsekwencją podążający za głosem serca brat). Jest spokojnym, łagodnym, rodzinnym, nie przepadającym za publicznymi wystąpieniami i wszelkimi oficjalnymi obowiązkami człowiekiem.

I ma wadę, która może stanowić poważny problem w sprawowaniu monarszych obowiązków. Mianowicie od wczesnego dzieciństwa się jąka. Przypadłość nasila się podczas publicznych wystąpień, nie pomagają na to żadne lekarstwa ani terapie. Sytuacja wydaje się beznadziejna.

 

Aż do czasu, gdy za namową żony, księżnej Elżbiety, książę, a potem świeżo upieczony król, rozpoczyna leczenie u ekscentrycznego australijskiego logopedy Lionela Logue’a. Początkowy brak wiary w oryginalne metody terapii szybko ustąpić musi pokorze i posłuszeństwu wobec lekarza, zwłaszcza w momencie wybuchu II wojny światowej, kiedy Albert, już jako Jerzy VI, zobowiązany jest do wygłoszenia publicznego orędzia, biorąc tym samym odpowiedzialność za cały naród w dramatycznym historycznym momencie. 

I ja powiem jedno - ach.

 

Cóż to jest za film.

 

Za każdym razem, gdy wydaje mi się, że w kinie brytyjskim widziałam już wszystko i niczym więcej nie jest mnie ono w stanie zachwycić, Brytyjczycy mówią: "Potrzymaj mi herbatę!".

 

Ten film jest... taki spokojny. Uporządkowany. Żadnych zagadek. Żadnych zwrotów akcji. Nie wzbudza gwałtownych uczuć. Niczego tam nie trzeba rozwikływać. Wszyscy przecież wiemy, co się stanie, wiemy, że Jerzy V umrze, wiemy, że Edward VIII abdykuje, wiemy, czemu, wiemy, że Jerzy VI zostanie królem, czy tego chce, czy nie. Wszystko w nim jest oczywiste: najpierw są trudności, próba pokonywania  trudności, nieudana, więc załamanie, bunt, a w końcu powrót do pierwotnych rozwiązań i zwycięstwo. 

 

A przecież ogląda się go z zapartym tchem.

 

Oczywiście odnosi się do niego wszystko, o czym pisałam powyżej, opisując "Lady Jane". Wszystko jest na tym samym, światowym, co mówię, zdecydowanie ponadświatowym poziomie. Kostiumy. Muzyka. Perfekcyjnie poprowadzona historia. Idealnie dobrane plenery. Oryginalne wnętrza.

Aktorzy.

 

Podobno scenarzyści wymarzyli sobie Geoffreya Rusha  w roli Lionela Logue, a obawiając się, że - jeśli będą działać zgodnie z zasadami, przez agencję - nikt, a już na pewno nie sam zainteresowany, w którego ręce większość scenariuszy w ogóle nie trafia skutkiem wstępnej selekcji dokonanej przez agentów i asystentów aktora, nie zwróci uwagi na scenariusz debiutantów, podrzucili mu ten scenariusz na próg domu. Nie wiem, do jakiego stopnia opowieść ta jest legendą, ale jeśli to prawda, wielkie brawa dla scenarzystów (mogą nam być wzorem, jak podchodzić do spełniania marzeń, drodzy Czytelnicy!), dali nam najwspanialszego Logue'a, jakiego można sobie wymarzyć.

 

Ale nie tak wspaniałego, jak Colin Firth w roli Jerzego VI.

 

Oglądając ten film człowiek zaczyna się jąkać. Wstrzymywać oddech. Pocą mu się ręce. Drżą łydki. Wpada w furię. Popada w rezygnację. A wszystko dlatego, że to właśnie pokazuje Colin Firth na ekranie. To jest wybitna rola. Wybitna. To doprawdy niewyobrażalna sztuka, zagrać tak wybitnie, że jawisz się wybitnym na tle innych wybitnych aktorów i aktorek. Znam osoby, które twierdzą, że to, co robią aktorzy, to tak naprawdę nie jest sztuka. To takie, ot, odgrywanie czegoś, co stworzył kto inny. I, rzeczywiście, czasami (przeważnie) - to nie jest sztuka.

 

A czasami patrzysz na twarz, którą znasz od lat i widziałaś ją w tysiącach odsłon, tylko, że teraz jest to zupełnie inna twarz zupełnie kogoś innego, i pocą ci się dłonie, i słowa nie chcą wydobyć się przez zaciśnięte gardło, bo człowiek na ekranie prowadzi cię tak, jak chce i tam, gdzie chce, a ty nie możesz nic, tylko pomyśleć z absolutną pokorą i absolutnym podziwem: "Och".

 

I to na pewno jest sztuka.

 

I to jest ten właśnie przypadek.

 

 

Film numer trzy oderwie nas, co prawda, od monarchii i jej problemów, ale żeby brytyjski nie był to już bez przesady!

"Lawrence z Arabii" (tyt.org. - "Lawrence of Arabia")
reż. David Lean

Rok produkcji - 1962
Główne role - Peter O'Toole
                       Omar Sharif
                       Alec Guinness
                       Anthony Quinn
Kraj produkcji - Wielka Brytania
Czas trwania - 216 min.

Film oparty jest na doświadczeniach Thomasa Edwarda Lawrence’a w Arabii podczas I wojny światowej, a w szczególności na wydarzeniach związanych ze zdobyciem fortu Akaba oraz odbiciem Damaszku z rąk Turków. Lawrence, młody brytyjski oficer, zostaje wysłany na Bliski Wschód. Wbrew rozkazom namawia Arabów do buntu, i sam dołącza do wojsk emira Faisala, przywódcy powstania arabskiego skierowanego przeciwko Turkom. Po brawurowym przebyciu pustyni Nefud wraz z niewielkim oddziałem wojska oraz udanym ataku na fort Akaba, Lawrence zyskuje status bohatera wśród Arabów i Anglików. Angażuje się również w polityczne próby zjednoczenia plemion arabskich, choć przeżywa konflikt wewnętrzny związany z poszukiwaniem własnej tożsamości oraz koniecznością wyboru lojalności względem Wielkiej Brytanii lub towarzyszy walki, należącymi do zamieszkujących Półwysep Arabski plemion...

"Lawrence'a z Arabii" obejrzałam po raz pierwszy dziecięciem nieledwie będąc, góra dziesięcioletnim,  i - choć brzmi to być może niewiarygodnie (216 minut filmu o walce na pustyni, Luby Czytelniku!!!) - zachwycił mnie od pierwszego wejrzenia. Winić za to należy mój arabski szmergiel, o którym kiedyś tu już na pewno pisałam, ale się (oględnie) powtórzę - otóż lat mając osiem, nie więcej, doznałam jednej z licznych w mym życiu iluminacji, momentu absolutnego zachwytu i olśnienia porównywalnego z wybuchem supernovej. W tym wypadku iluminacja ta związana była z pocztówką, którą ojciec mój otrzymał od swego przyjaciela, pracującego w jednym z krajów bliskowschodnich. Na pocztówce, na tle błękitnego nieba wznosiły się białe, subtelne koronki, wyglądające, jakby zmieść je z powierzchni ziemi mógł silniejszy powiew wiatru, dwie smukłe wieże, wyglądające, jakby zbudowały je elfy, ozdobione mozaiką tak piękną, że zatykała dech w piersi, a ja - dziecko chłodnego, gotyckiego, północnego miasta - odkryłam, że, ach, a więc można i tak budować!... i popadłam w trwałe uzależnienie, jak to zwykle bywa w moim przypadku, totalne. Język arabski. Pustynia. Kuchnia. Kolory. Zapachy. Sama sobie przypatruję się z fascynacją, bo ta kultura powinna być dogłębnie obca osobie takiej, jak ja, silnej introwertyczce. A nie jest. Nie umiem tego racjonalnie wyjaśnić, ale, cóż. Czy nie tak bywa z każdą miłością?

W każdym razie "Lawrence" się w tę moją miłość wpasował idealnie.

A im bardziej rosłam, dojrzewałam, a wręcz starzałam się, tym więcej rzeczy w nim doceniałam, z - nie jestem pewna, do jakiego stopnia zamierzoną, a do jakiego stopnia wynikającą z reżyserskiego zamiaru przedstawienia pułkownika Lawrence'a jako bohatera romantycznego z rysem tragicznym - głęboko antykolonialną wymową na czele.

Doprawdy, jeśli obejrzy się "Lawrence'a z Arabii" świadomie, i nawet niekoniecznie z napiętą uwagą, dość dokładnie zrozumieć można, czemu mamy na Bliskim Wschodzie to, co dziś mamy. Gdzie leżą tego korzenie.

"Lawrence" (i "Niebezpieczny człowiek", o którym poniżej) pozwolił mi też sformułować myśl, która być może jest nadużyciem, ale która trzyma się mnie zębami i pazurami, bowiem, niestety, widzę analogie, i to liczne - otóż, że naszą młodą niepodległość, rocznicę odzyskania której będziemy jutro świętować zawdzięczamy wyłącznie temu, że mieszkamy w Europie, jesteśmy (w większości) biali i jesteśmy (w większości) chrześcijanami. Arabscy towarzysze pułkownika Lawrence'a nie mieszkali w Europie, nie byli biali i nie byli chrześcijanami. Można było ich zatem użyć (jak nas), wykorzystać (jak nas), dowolnie nimi gardząc (jak, cóż, często nami), wycisnąć jak gąbkę, a potem porzucić, nie dotrzymując żadnej z danych im obietnic (jak, jakże wiele razy, próbowano i robiono z nami, tyle, że trudniej to robić białym chrześcijanom z Europy. Ale się da, panowie w garniturach wam to mówią!). Bardzo to gorzka konstatacja, która sprawia, że moja sympatia przy każdym kolejnym seansie jest bardziej i bardziej po stronie brutalnie i bez skrupułów wykorzystanych arabskich wojowników.

Wspaniałe dzieło. Epickie. Zapewne - zdecydowanie - nie dla każdego. I długie. I powolne. I ma polityczne wątki pod spodem. I występują w nim sami faceci :D. 

Ale nade wszystko epickie. Fantastycznie zagrane. Z najwspanialszą muzyką świata. Z Peterem O'Toole i Omarem Sharifem.

Czego można chcieć więcej :)?

Tonem koniecznego dopowiedzenia:

w najmniejszym stopniu nie jest to obowiązkowe, zwłaszcza, jeśli nie ma się mojego... eeee... subtelnego skrzywienia w temacie Bliskiego Wschodu, jego kultury i skomplikowanej historii, ale nadmienię jednak, że zawsze oglądam "Lawrence'a z Arabii" w duecie z filmem, o którym już pobieżnie wspomniałam, a mianowicie

"Niebezpieczny człowiek: Lawrence po Arabii" (tyt.org. "A Dangerous Man - Lawrence After Arabia")
reż. Christopher Menaul

Rok produkcji - 1992
Główne role - Ralph Fiennes
                       Siddig El-Fadil
                       Denis Quilley
Kraj produkcji - Wielka Brytania
Czas trwania - 107 min.

i nie mogę się oprzeć, by nie wspomnieć w ramach ciekawostki, że aktor grający księcia Faisala, 

znany później jako Alexander Siddig, ząś w "Niebezpiecznym człowieku" występujący pod nazwiskiem  Siddig El-Fadil naprawdę nazywa się Siddig el-Tahir el-Fadil el-Siddig Abdurrahman Mohammed Ahmed Abdullah el-Mahdi  (czy wszyscy słyszą zachwycony jęk mojej kochającej język arabski duszy?) i jest pra-pra-wnukiem Muhhamada Ahmada, lepiej znanego jako Mahdi, tak jest, tego samego Mahdiego, którego jakże nieładnie spostponował Henryk Sienkiewicz we "W pustyni i w puszczy", i powiem tylko, że jeśli pra-pra-wnuk jest chociaż odrobineczkę podobny do pra-pra-dziadunia oznacza to, że Henryk Sienkiewicz w swej powieści uchybił nie tylko odwadze Mahdiego i jego dokonaniom, ale także wyglądowi ("Był to człowiek w średnim wieku, dziwnie otyły, jakby rozpuchnięty i prawie czarny. Staś, który miał wzrok nadzwyczaj bystry dostrzegł, że twarz jego była wytatuowana. (...) patrząc teraz na tę twarz tłustą z załzawionymi oczami (...) nie mógł wyjść ze zdziwienia (...) widział przed sobą pyzatą dynię, podobną do rysunków księżyca w pełni").

Wracając do ad remu - film opowiada o paryskiej konferencji pokojowej po zakończeniu pierwszej wojny światowej i o tym, jak państwa arabskie zostały na niej elegancko wycyckane przez dzielnych, białych rycerzy na dzielnych, białych rumakach, którzy przy pomocy linijki i ołówka dokonali podziału wpływów na Bliskim Wschodzie, lekce sobie ważąc jakieś tam oczekiwania mieszkańców tamtych okolic, że o własnych obietnicach nawet nie wspomnę ("Musimy panu wyjaśnić, pułkowniku, że Syrię obiecaliśmy Francuzom, chyba nie oczekuje pan, że zawiedziemy naszych sojuszników?", bo, rzecz jasna, Arabowie walczący u boku Brytyjczyków to nie byli sojusznicy, nienienie, to był ciemny prymitywny lud w jakichś śmiesznych szmatach zamiast garniturów, im można było dowolnie dużo obiecać, a potem nie dotrzymać słowa, i tak nie zauważą, równie dobrze można było się paciorkami wykupić, przecież te dzikusy są doprawdy jak dzieci, oraz niech ktoś mnie powstrzyma i/lub da woreczki do oddychania, DUŻO, bo ja tak długo mogę, a im dalej w las tym się robię gwałtowniejsza w emocjach). Pułkownik Lawrence, towarzyszący księciu Faisalowi na rzeczonej konferencji zmuszony jest użyć swojej sławy (która go trochę uwiera, a trochę napawa dumą) i stać się głosem, domagającym się sprawiedliwości i dotrzymania słowa danego w czasie wojny arabskim sojusznikom.

Co, rzecz jasna, skazane jest na porażkę, jako, że "Syrię obiecaliśmy Francuzom", a ropę i Irak weźmiemy sobie, więc sami rozumiecie.

To zdecydowanie nie jest film dla każdego, więcej, uważam, że jest to film dla nielicznych, mimo subtelnie przedstawionego, skomplikowanego portretu pułkownika Lawrence'a, bardzo dobrze zagranego przez Ralpha Fiennes, wyśmienitego Sidigga El-Fadil jako księcia Faisala -  pełnego pasji, zdeterminowanego, na przemian urzeczonego i skonfliktowanego z Lawrencem, i paru doskonałych scen (Lawrence przedstawiający wiadomość od Faisala przed przedstawicielami aliantów, po angielsku i po francusku, ach!), to jednak film w dużej mierze o polityce, zakulisowych, mało interesujących niejednokrotnie rozmowach i posunięciach, ale jeśli ktoś lubi "Lawrence'a z Arabii", chciałby zobaczyć, "co było potem", czytał "Siedem filarów mądrości" ( kawał wyśmienitej literatury, gdyby ktoś mnie pytał), albo po prostu chciał zobaczyć filmowy debiut Ralpha Fiennes, nim ten stał się gwiazdą oraz Voldemortem - polecam :).

Lepsze, czyli Wyzwania Filmowego dzień dziewiętnasty

Ach.

Oto dzień Wyzwania, który powinien skończyć się spektakularną klęską.

Albo wpisem składającym się z jednego zdania, które brzmiałoby: "Takiego filmu nie ma".

Dzień, którego tematem jest

Film lepszy niż książka, na której go oparto 

Przecież jest faktem powszechnie znanym, że NIE MA takich filmów. Że wszelkie adaptacje filmowe powieści zawsze są gorsze niż książki. Nawet te najdoskonalsze, zrobione z miłością, nawet te, w które włożono - poza uczuciem i talentem - sporo pieniędzy, nawet one nie dają rady, są niczym wobec wyobraźni czytelnika, tej nieokiełznanej siły, która zawsze widzi więcej i wyraźniej, i zawsze wie lepiej, i nigdy nie sposób jej zadowolić.

A jednak.

A jednak znalazłam taki film, i to wcale nie musiałam go szukać.

Tak, dzień Wyzwania, który powinien się skończyć spektakularną klęską, zwłaszcza w przypadku namiętnej i zaangażowanej czytelniczki, którą, pochlebiam sobie, jestem, to jest ten dzień, w którym nawet pół sekundy nie musiałam zastanawiać się nad odpowiedzią, a brzmi ona:

"Gwiezdny pył" (tyt. org. "Stardust")
reż. Matthew Vaughan

Rok produkcji - 2007
Główne role - Claire Danes
                       Charlie Cox
                       Robert de Niro
                       Michelle Pfeiffer
                       Peter O'Toole
Kraj produkcji - Stany Zjednoczone, Wielka Brytania
Czas trwania - 127 min.

XIX wiek, Anglia. Małe miasteczko Mur ma swoją tajemnicę: przebiegający opodal osady kamienny mur stanowi granicę między światem ludzi a światem magii. Przejścia między światami (w postaci wyrwy w murze, powstałej na skutek zmurszenia cegieł i kamienia) pilnują Strażnicy, ale czasem zdarzają się żądni przygód, sprytni młodzieńcy, którym udaje się przemknąć do magicznej krainy, zwłaszcza gdy Strażnikowi zdarzy się przysnąć, albo jest on rozproszony z jakiegoś powodu, lub też wyraźnie starszy niż pożądający przygody osobnik.

Udaje się to także Dunstanowi Thornowi, młodzieńcowi urodziwemu i pełnemu ciekawości świata, który to młodzian w krainie za murem poznaje przepiękną dziewczynę, odpowiedni czas później zaś zostaje zaskoczony podarunkiem w postaci kosza, w którym spoczywa dorodne niemowlę płci męskiej...

Lata mijają, niemowlę o imieniu Tristran, wychowywane przez kochającego i troskliwego ojca, rośnie, dorasta, i wreszcie zakochuje się w Victorii, najpiękniejszej i najbardziej kapryśnej dziewczynie w miasteczku. Pewnej nocy, w zamian za obietnicę odwzajemnienia uczuć, przyrzeka jej, że znajdzie i ofiaruje jej "gwiazdkę z nieba", po czym wyrusza na poszukiwanie Gwiazdy, która właśnie spadła z firmamentu po drugiej stronie muru. Młody człowiek nie wie jednak, że Gwiazdy poszukuje również okrutna Lamia, Królowa Czarownic,  oraz dwóch bezwzględnych i zawziętych kandydatów do tronu potężnej Twierdzy Burz. Tym samym dostarczenie Gwiazdy - która nie okazuje się ani kawałkiem niebiańskiej skały, ani kulą światła, tylko piękną, acz ciut pyskatą i zuchwałą dziewczyną imieniem Yvaine   – do Victorii zamienia się w ucieczkę pełną szalonych zwrotów akcji i niebezpieczeństw. Na swej drodze Tristran i Yvaine spotkają m.in. Shakespeare’a, ekscentrycznego kapitana powietrznego statku łowiącego pioruny, i wiedźmę prowadzącą handel obwoźny, której piękną służącą łączy tajemnicza więź z Tristranem...

Zaznaczę może, bo nie wykluczam, że fakt ten może mieć wpływ na mój odbiór dzieła, że zapoznałam się z nim droga odwrotną, to znaczy najpierw obejrzałam ekranizację. 

I ta ekrani... znaczy, ten film. Film. Bo ja go nie oglądałam jako ekranizacji, tylko jako film po prostu.

A zatem ten film mnie urzekł.

Wielce był wdzięcznie zrobiony, z pazurem, z pomysłem, z masą błyskotliwych pomysłów, którymi widz mógł się dodatkowo cieszyć (jak choćby - jeden z bezwzględnie wykończonych przez braci, kandydatów do tronu, książąt, któremu Lube Rodzeństwo poderżnęło gardło, krwawił na niebiesko, jako ten, w którego żyłach płynęła błękitna krew), z niezwykle starannie napisanym scenariuszem, w którym wszystko logicznie wynikało jedno z drugiego, było umocowane w treści, no i z obsadą, która zwalała z nóg i prawdopodobnie odpowiadała za 3/4 jakości filmu (nie odmawiając niczego twórcom scenografii, kostiumów i charakteryzatorom, niewątpliwym fachowcom i fachowczyniom w temacie).

Bo kogóż my tu nie mieliśmy - narratorem był Ian McKellen, władcę Twierdzy Burz grał - wyśmienicie, jak zwykle - Peter O'Toole, Michelle Pfeiffer był doskonałą, ale, powiadam, doskonałą, prawdziwie złą i niewyobrażalnie potężną Królową Czarownic, systematycznie wykańczani przez pragnących objąć tron braciszków książęta (którzy - już po śmierci - towarzyszyli jeszcze żywemu rodzeństwu w charakterze duchów, co pozwalało widzowi cieszyć się dłużej ich obecnością) to istna plejada gwiazd, od Jasona Flemynga, poprzez Ruperta Everetta (kocham), aż po Marka Stronga, gdzieś tam mignął na marginesie (i, pozwolę sobie zauważyć, jak również podkreślić, że naprawdę dobrze jest zobaczyć film, w którym aktor z takim wdziękiem, przymrużeniem oka i dystansem do siebie gra rolę w zasadzie prawdziwie marginalną) Henry Cavill, wtedy-jeszcze-nie-Wiedźmin-ani-Superman (ani-nawet-nie-Charles-Brandon-z-"Tudorów"), ówdzie Ben Barnes czy Ricky Gervais, plus Claire Danes jako Gwiazda.

No i Robert de Niro.

Robert de Niro kradnie show, nie zliczę, ile razy oglądałam "Gwiezdny pył" tylko dla scen, w których występował Robert de Niro jako Shakespeare, kapitan statku powietrznego łowiącego pioruny, bezwzględny i groźny, a przecież w głębi serca wyrafinowany wielbiciel Anglii i angielskiej kultury, ceremonii picia herbaty, rozmów o literaturze, dobrych manier i  elegancji jak również mody bardzo, ale to bardzo szeroko pojętej ;), oraz jego ekipa powietrznych zabijaków, typów spod ciemnej gwiazdy, zaprawionych we wszelkich bojach i bardzo, bardzo starannie nie dostrzegających subtelnej strony swego srogiego i brutalnego przywódcy, i jego uwielbienia dla koronek oraz koloru różowego.

No więc obejrzałam film, i to ze trzy razy co najmniej, i wszystko w nim było jak trzeba, magia była prawdziwa, niebezpieczna i nie należało się nią bawić, a za używanie jej płaciło się straszliwą cenę, piękno było niewątpliwym pięknem, historia nie była liniowa, banalnie prosta i pozbawiona drugiego dna; owszem, posiadała dno i drugie, i trzecie, zaś nad wszystkim polatywał niepowtarzalny i kochany przeze mnie miłością wielką angielski humor, i zapłonęłam chęcią poznania książki jak Rzym za Nerona normalnie, dokonałam cudów, by ją zdobyć, gdy zdobyłam - rzuciłam się na nią jak wędrowiec rzuca się na wodę w oazie po tygodniowym spacerku po pustyni, przeczytałam na wdechu, iiiii...!

 

 

Pffff.

Tak, ja wiem, że dokonuję tu Świętokradztwa i Mordu na Kanonie, i Wyrażam Niepopularne Opinie, jak również spotkałam się z opiniami przeciwpołożnymi, i to u osób, które również zapoznały się z "Gwiezdnym pyłem" w kolejności odwrotnej i najpierw obejrzały film, po czym twierdziły, że co prawda książka to och i ach, ale film niezły, nadal, nawet w porównaniu z powieścią, niczego sobie, ale nic na moje "pffff" nie poradzę.

Żadnej z rzeczy, które polubiłam w filmie, nie było w książce.

Nie było magii (to znaczy była, ale wypadała... blado i nie do końca przekonywująco). Nie było angielskiego poczucia humoru. Były za to dłużyzny. I fragmenty boleśnie dosłowne, wręcz prostackie, nie pozostawiające nic wyobraźni czytelnika. Nie było ducha fantazji, typowego dla innych powieści Gainmana. Głębi. Niby były nawiązania do angielskiego folkloru, ale odbierałam je jako... bo ja wiem? Zbyt łopatologiczne? Trochę jak dla czytelnika 10+? Groza była mało groźna, fantazja mało fantastyczna, a przymrużenia oka ni było wcale. 

Ale nade wszystko nie było kapitana Shakespeare.

Nawet nie próbuję opisać głębi swojego rozczarowania, bo wcale nie ukrywam, że decydując się na lekturę najbardziej ciekawa byłam, w jaki sposób opisze kapitana autor. Czy Shakespeare będzie bardziej surowy, czy bardziej subtelny? Bardziej rubaszny czy bardziej wyrafinowany? Czy będzie polatywał nad nim bardziej duch angielskiego poczucia humoru czy okaże się, że blask indywidualności Roberta de Niro nadał mu jakiś nowy, nie podkreślony w powieści rys?

Tymczasem okazało się, że nic nad nim nie polatywało, bo człowieka w ogóle nie było.

I gdyby było wszystko inne - angielski humor, wdzięk, groza (ach, angielscy pisarze tak bardzo umieją w prawdziwą grozę!!!), drugie dno, a jeśli i trzecie to w ogóle wypas - jakoś bym tę stratę przebolała.

Ale nie było.

I na tle tych braków brak kapitana Shakespeare był tym bardziej dojmujący.

I to nie jest tak, że nie polecam, bo polecam. Zawsze warto sprawdzić, czy i do jakiego stopnia się mylę, a opinie w kwestii "co lepsze" są, jak wspomniałam, podzielone.

Ale nie ukrywam (nawet nie próbuję ;)), że film polecam bardziej :). 

 

Biało-czarno, czyli Wyzwania Filmowego dzień osiemnasty

Cóż, co ja będę się silić na przydługie wstępy i wyjaśniać, ze co prawda nie do końca, ale za to, jak również, że czasem coś innego, a w ogóle to w sumie niekoniecznie, skoro każdy średnio uważny Czytelnik tego bloga, tego wyzwania, a już zwłaszcza tego posta zgadnie bez pudła i wcale się nie wysilając, jaki jest mój

Ulubiony film biało-czarny 

i czemu jest to

"Fanfan Tulipan" (tyt. oryg. "Fanfan la Tulipe") 
Reż. Christian-Jaque

Rok produkcji - 1952
Główne role - Gérard Philipe
                       Gina Lollobrigida
                       Olivier Hussenot
                       Marcel Herrand
Kraj produkcji -Francja
Czas trwania - 102 min.

Osiemnastowieczna Francja, czasy panowania Ludwika XV. Wojna na wojnie wojną pogania, a jak wojna, to, wiadomo, wojsko, a jak wojsko to żołnierze, a jak wojna wojną pogania, to tych żołnierzy robi się coraz mniej, i w dodatku coraz trudniej skusić nowych, mamiąc ich nieumiejętnie wizjami odświeżającej, męskiej przygody oraz pewnego (chociaż niekoniecznie) żołdu jak również szansą zdobycia nieśmiertelnej sławy.

Młodziutki Fanfan jest co prawda biedny jak mysz kościelna, za to słynie ze sprytu oraz zuchwałości (i z samochwalstwa). 

Słynie też z czegoś jeszcze.

Jest trzpiotem. Szaławiłą. Sowizdrzałem i postrzeleńcem. I jest uroczy. Może i nie klasycznie przepiękny, ale cóż z tego. Dla niego uwieść kobietę to jak dla kogoś innego kichnąć. Przychodzi mu to równie łatwo, jak oddychanie. I korzysta z tego... daru bez zbędnych skrupułów, zresztą, ma zdecydowanie zbyt dużo wdzięku na skrupuły, skrupuły postarzają! Więc bez większego trudu udaje mu się prześlizgiwać przez życie, korzystając przy tym hojnie z uroków mieszkanek wsi i miasteczek, aż wreszcie i na niego przychodzi kryska.

Przyłapany w stogu siana przez ojca jednej z dam swego... eeee... serca, kategorycznie odmawia ożenku. Podczas ucieczki przed rozjuszonym (przyszłym) teściem poznaje uroczą Adeline, która udając Cygankę przepowiada mu, że poślubi królewską córkę, pod jednym wszakże warunkiem – najpierw musi wstąpić do wojska i wyruszyć na wojnę. 

Siedmioletnią.

Dla Fanfana prawdopodobnie nawet wojna trzydziestoletnia byłaby bardziej kusząca niż małżeństwo, więc się na to godzi bez wahania, po czym, dość nieoczekiwanie, bardzo szybko poznaje wspomnianą księżniczkę. Więcej, ratuje ją (oraz królewską faworytę, madame do Pompadour) z rąk rzezimieszków, ocalając obu damom życie. 

To jednak dopiero początek jego niezwykłych przygód, w których nieraz otrze się o śmierć...

"Fanfana Tulipana" obejrzałam po raz pierwszy, jak wspomniałam w moim wpisie o ulubionych aktorach, mając lat nie więcej niż siedem i natychmiast popadłam w trwałe uczucie, zarówno względem Gérarda Philipe, jak i filmów (oraz - odpowiedni czas później - książek) płaszcza i szpady, jak również powieści łotrzykowskich. 

Popadłam w to uczucie, wyciskając łzy wzruszenia z ócz mej matki, która swego czasu, lat temu wiele, pacholęciem będąc nieledwie, podkochiwała się w  Gérardzie Philipe, chociaż była baaaaaaardzo, ale to bardzo nieletnia, gdy aktor zmarł (licząc sobie zaledwie 37 lat). Co prawda przez wiele kolejnych lat twierdziła, że mój afekt do Gérarda Philipe minie mi, gdy tylko ujrzę Jeana Marais, bo TO DOPIERO BYŁ MĘŻCZYZNA, ale wybaczam jej tę pomyłkę, nigdzie nie jest powiedziane, że matka musi mieć gust tak wybitnie doskonały, jak córka.

(Off Top - Jeana Marais ujrzałam na swe oczy będąc już Całkiem Dużą Dziewczynką i nie powiedziałam ani słowa, tylko rzuciłam mojej matce Spojrzenie Nabrzmiałe Treścią i pokiwałam znacząco głową, gdyż Nje, koniec OT).

O tym, że Gérard Philipe jest dla mnie w sposób absolutnie nieracjonalny, ale też całkowicie mnie obezwładniający uroczy już pisałam, więc się (aż tak bardzo), nie będę powtarzać, chociaż oczywiście kładzenia nacisku na czyjś urok osobisty, wdzięk i przemiłą osobowość nigdy dość,

jak również wrzucania zdjęć osób czarujących, żeby wszyscy mogli zobaczyć, jak bardzo te osoby są czarujące (i co to znaczy cytowane już przeze mnie określenie "urocza niedoskonałość europejskiego uśmiechu" na przykładach),
 

oraz (w celach szerzenia wiedzy! wyłącznie!!!), stosownych artefaktów ukazujących, jak wyglądała słynna swego czasu fryzura "na Fanfana", która doprowadzała do białej gorączki nauczycieli i wychowawców ówczesnej młodzieży,

i no dooobra, raz na jakiś czas zdjęcia, które wcale nie jest z tego filmu, ani w ogóle z żadnego prawdopodobnie, ale za to jest śliczne i CZY WSZYSCY WIDZĄ TE OCZY?!,
 

 

 

i ja wiem, że po takim... eeee... wstępie nikt mi nie uwierzy, ale "Fanfan Tulipan" to wcale nie jest dla mnie tylko i wyłącznie Gérard Philipe.

Obejrzawszy dzieło - jako osoba obowiązkowa (a Gérard Philipe nie miał z tym PRAWIE nic wspólnego!) - kilka tygodni temu odkryłam, i nie bez przyjemności, jak bardzo pięknie się ono zestarzało. Poza jedną czy dwiema scenami pojedynków, całkiem wyraźnie puszczonych w przyspieszonym tempie, nie ma się tam niczego przyczepić, to jest niezwykle zgrabnie napisany scenariusz, świetnie zagrany przez absolutnie wszystkich aktorów film, zachowuje cały ten łotrzykowsko-płaszczo-i-szpadowy wdzięk, i wcale, wcale nie jest ramotką.

 

Więcej! 

Obejrzany przeze mnie jako osobę dorosłą (i potrafiącą wziąć na chwilę w karby Ogłuszające ją Uczucie) film ujawnił zaskakujące drugie dno i sprowokował mnie do chwycenia za notesik, długopisik i pospiesznego notowania bon-motów, zadziwiająco nie tracących na aktualności, a dotyczących wojny.

"Wojna. Jedyna rozrywka królów, w której bierze udział lud".

"Łatwowierność to podstawowa siła armii".

Z dialogów głów koronowanych, prowadzących swoje działania w bezpiecznych zaciszach gabinetów:

"- Zdecydowałem, że bitwa odbędzie się tutaj.
 - A wróg co zdecydował?

 - Wyraził zgodę".

"Wiedziałem, że zwyciężymy! Liczyłem na ślepy los, jeszcze nigdy mnie nie zawiódł!".

"- Przewidujemy 10 tysięcy zabitych.
 - Marszałek Maurycy Saski zażądał więcej...
 - Nie zwykłem się targować, gdy chodzi o zwycięstwo".

"Marszałku, rad bym poznać prawdziwego autora tego zwycięstwa, które historia przypisze panu!".

I w ten sposób zupełnie nagle i trochę nieoczekiwanie (większość z tego, co pisałam o "Fanfanie" napisałam wszak jednak z perspektywy osoby, która pierwszy raz oglądała ten film jako małe dziecko i została troszkę tą dziecięcą perspektywą, no cóż, ograniczona) łotrzykowska komedyjka płaszcza i szpady, pełna pojedynków, pościgów, pięknych kobiet i szczęśliwych zbiegów okoliczności okazała się być nie tylko wdzięcznie przyjemnym dla oka widowiskiem, ale została pogłębiona za sprawą szczypty goryczy, szczypty soli, która jest niezbędna, by przełamać monotonnie jednostajny smak potrawy, dodać jej głębi i charakteru, czyniąc z niej coś wartego wspominania, zapamiętania, cytowania i obejrzenia po raz kolejny.

Bardzo polecam.

Bardzo kocham <3.

Informacyjnie

Królowa Matka (opowiada Potomkom anegdotkę - tak, wie, jak to brzmi, ale nie ma co obrażać się na fakty - o tym, jak Ukochana Przyjaciółka przekazała jej wiadomość o śmierci Heatha Ledgera).

Potomek Mlodszy (żywo zainteresowany) - A, mamo, jak nie było internetu to jak dowiadywaliście się o różnych rzeczach? O śmierci aktora, na przykład? 

Królowa Matka (rzucając Dzieciomtku spojrzenie z ukosa) - Synu, to był 2008 rok. Mieliśmy już internet, upewniam cię.

Potomek Młodszy (drąży) - Ale przedtem? Wcześniej? Jak? To musiało chyba długo trwać...? 

Królowa Matka (z pełną powagą) - Tam-tamami. Mieliśmy tam-tamy, one czynią cuda, a ich dźwięk niesie na sporą odległość...

Potomek Młodszy - Mamo!

Krolowa Matka (nie pozwalając się powstrzymywać) - ... i sygnały dymne, ale tutaj za dużo zależało od pogody i przy niesprzyjających warunkach atmosferycznych...

Potomek Młodszy - MAMO!!!

Królowa Matka (litując się nad Pacholęciem) - Takie coś jak agencje prasowe istniało, i nadal zresztą istnieje. Takie instytucje, zajmujące się gromadzeniem bieżących informacji i udostępnianiem ich innym środkom masowego przekazu...

Potomek Starszy (pomocnie) - ... gołębiami pocztowymi...

Potomek Młodszy (rzuca Potomkowi Starszemu ciężkie, BARDZO ciężkie spojrzenie).

Królowa Matka (kontynuuje) - Dzięki temu przeróżne media... radio, telewizja, gazety...  mogły zaoszczędzić na kosztach utrzymywania własnych korespondentów - zagranicznych i krajowych, - bo dostawały gotowe i aktualne informacje...

Potomek Starszy (życzliwie) - ...ryte na takich glinianych tabliczkach.


I oto jak, dzięki Niezłomnemu Wsparciu Rodziny, Potomek Młodszy pozyskał pełen obraz sytuacji.



Doprawdy, jesteśmy lepsi niż agencje prasowe, tam-tamy i internet!

Kojąco, czyli Wyzwania Filmowego dzień siedemnasty

Czy wspominałam już, przy okazji tego Wyzwania oraz (prawdopodobnie) przy kilku innych okazjach, że nie jestem wielbicielką komedii romantycznych, zwłaszcza tych świątecznych?

Tak jest. Wspominałam.

Czy w związku z powyższym jedyną komedią romantyczną, jaka zostanie tu wymieniona, będzie ta opisana w dniu siódmym wyzwania, czyli ta, której nienawidzę, zaś bohaterem wpisu dzisiejszego pod tytułem

Twój "comfort film"

będzie dzieło filmowe przynależne do jakiegoś innego gatunku?

NO ALEŻ OCZYWIŚCIE, ŻE NIE!

Bohaterkami wpisu dzisiejszego będą nie dość, że komedie romantyczne, to w dodatku dwie, bo kto bogatemu zabroni, a  jedna z nich - mwahahahaha! -  świąteczna, oraz nie moja wina, że przy nich właśnie sobie emocjonalnie wypoczywam, przykro mi (chociaż niekoniecznie w sumie), że nie przy Bergmanie ani "Obywatelu Kane", ani nawet przy takim, bo ja wiem, "Avatarze", a poza tym chyba nikt, kto bywa na tym blogu częściej niż tylko przelotem nie oczekiwał, że wykażę się żelazną logiką, a jeśli oczekiwał, to bardzo mu współczuję i niezwykle mi smutno z tego powodu, co ustaliwszy zakasuję rękawy i przystępuję do opisywania.

Na pierwszy ogień - chronologicznie, zarówno pod względem roku produkcji, jak i, nieprawdaż, czasookresu, w którym się z dziełem zapoznałam - idzie

"Nie mów jej, że to ja" (tyt.org. "Don't tell her it's me")
Reż. Malcolm Mowbray

Rok produkcji - 1990
Główne role - Steve Guttenberg
                       Jami Gertz
                       Shelley Long
Kraj produkcji  Stany Zjednoczone
Czas trwania - 101 min.

Gas Kubicek właśnie zakończył z sukcesem walkę z ziarnicą złośliwą, tym niemniej po odbytej chemioterapii zaszywa się w domu. Cały jego czas pochłania praca (jako rysownik komiksów w lokalnej gazecie nie musi w celu wykonywania jej opuszczać swoich bezpiecznych czterech ścian),  a życie towarzyskie zeszło na dalszy plan. Każde zresztą zeszło, Gus jeszcze ciągle nie doszedł do końca do siebie, jest opuchnięty, łysy, ciągle zmęczony, jest, jednym słowem, nadal w złym stanie, zarówno fizycznie - wyczerpany chorobą i walką z nią, jak i psychicznie - bo podobne doświadczenie wymaga przewartościowania wszystkiego w swoim życiu, a to bywa i pracochłonne i bolesne (wierzcie mi, wiem coś o tym).

Jedyną osoba, która go regularnie odwiedza jest jego siostra Lizzie, zawodowo pisarka romansów, prywatnie - wulkan energii, chodzący optymizm, oraz żona miłego, spokojnego męża i mama trzyletniej córki. Wiadomo, dla Lizzie choroba brata też stanowiła straszny okres w życiu, a jej otwarta natura nie pozwala teraz patrzeć bezczynnie, jak ten wyrwany śmierci ze szponów brat snuje się, zaniedbany i smutny, po swoim domu na końcu najostatniejszej uliczki w miasteczku, za towarzystwo mając jedynie psa rasy Jack Russell.

A cóż może poradzić na niedole brata pisarka romansów, a prywatnie - szczęśliwa żona, no, co?

Tak!

"Zakochaj się, Gus. Znajdź miłą dziewczynę, i...".

Gus każe siostrze oddalić się w podskokach i nie mieszać się do jego spraw osobistych, siostra oddalić się może i oddala, natomiast nie zamierza przestać się mieszać. Na Targach Książki Romantycznej, na których jest gościnią, poznaje Emily, młodą, przeuroczą i sympatyczną dziennikarkę. Typuje ją na swoją bratową od pierwszej chwili, organizuje kolację, na którą zaprasza Emily i zwabia swego niechętnego brata, po czym staje się to, co stać się musiało.

Kolacja okazuje się kompletną katastrofą na każdym możliwym poziomie, od kulinarnego po towarzyski - wszystko, co może pójść źle idzie jeszcze gorzej, natomiast Gus się zakochuje (co nas nijak dziwić nie może, bo Emily jest nie tylko prześliczna, jest pełna wdzięku, urocza jak wiosna, no chodzący czar!).

Od pierwszego wejrzenia.

I bez wzajemności.

Emily jest nie tylko urocza i śliczna, jest naprawdę miła, ma dobre serce, ale to dobre serce to nie sługa i dziewczyna za nic nie może zmusić się do przychylności wobec nieśmiałego, niezgrabnego, małomównego, opuchniętego mężczyzny w źle dopasowanej peruce. Gus próbuje podjąć kilka niezbyt zgrabnych i nie trzeba dodawać, że nieudanych prób zaproszenia jej na randkę, by wreszcie, gdy jego wszelkie (podejmowane bez przekonania) wysiłki palą na panewce poddać się i przyjąć pomoc siostry, którą ta mu z wielką energią i od samego początku proponuje.

Lizzie przystępuje do działania z właściwym sobie entuzjazmem. W końcu kto tu jest fachowcem w dziedzinie poznawania kobiecych fantazji? No przecież, że ona. To jej praca. Poznaje te fantazje, a potem przekuwa je w słowa, przetwarza i podaje jak na tacy. Robi to od lat z sukcesem! Wie, czego pragną kobiety! Czy Emily jest kobietą? Jest. No. Czyli trzeba jej dać to, czego pragnie. Twierdzi, że tego nie pragnie, bo chce czegoś zupełnie innego? No buahahaha normalnie, już Lizzie wie swoje. Owszem, cała operacja wymagać będzie odrobiny pracy i fantazji, ale czego się nie robi dla ukochanego brata. I Emily. Dla której trzeba stworzyć Archetyp Mrocznego Bohatera, po czym dyskretnie pchnąć ją w jego mocarne, męskie ramiona.

No więc Lizzie go stwarza...

Cóż.

Pierwsze, co trzeba o tym filmie powiedzieć, to że Shelley Long w roli Lizzie kradnie show. Owszem, Steve Guttenberg jest przemiły i ma naprawdę, naprawdę mnóstwo takiego... przyjaznego wdzięku, a Jami Gertz jest niewyobrażalnie czarująca, śliczna i świeża jak pierwiosnek (plus wszyscy aktorzy drugiego planu są fantastyczni, z młodziutkim Kyle MacLachlanem i Madchen Amick, święcącymi wówczas triumfy po "Twin Peaks" w charakterze wisienek na torcie), ale królowa może być tylko jedna, i jest nią niewątpliwie Shelley Long. To jest skumulowana, chodząca, promienna, niepowstrzymana fala entuzjazmu, a przy tym ta rola zagrana jest tak płynnie, naturalnie, tak bardzo bez wysiłku, jakby nie była zagrana, tylko... no nie wiem, przeżyta. Nawet jeśli ktoś nie lubi komedii romantycznych jeszcze bardziej niż ja, dla Shelley Long tę jedna komedię obejrzeć naprawdę warto!

Ponadto jest to film, który łagodnie podrwiwa ze schematów, i prawdopodobnie dlatego tak bardzo go lubię. Mamy tu nieatrakcyjnego (naprawdę nieatrakcyjnego; nie jest to przypadek Brzyduli z Liceum, która Zdjęła Okulary i nagle stała się Pięknością - w przeciwieństwie do niej Gus JEST nieatrakcyjny, źle ubrany, niezgrabny, bardzo nieśmiały i ogłuszony uczuciem w dodatku, więc sprawiający wrażenie nieinteligentnego) mężczyznę,  prześliczną dziewczynę i spisek, by tych dwoje ze sobą połączyć, używając w tym celu wszystkich środków, z upodobaniem i regularnie używanych przez autorów romansów i - owszem - komedii romantycznych. Mamy świadome granie na kliszach, bawienie się konwencją, mamy życzliwe puszczanie oka do widzów, którzy przecież wszystkie te klisze znają, mamy takie trochę przymrużenie oka, a trochę dyskretną próbe postawienia pytania o źródła atrakcyjności, chociaż tajemnicy stanu nie zdradzę, jak napiszę, że pod koniec filmu Gus Kubicek wygląda już jak Steve Guttenberg bez charakteryzacji, więc Emily nad źródłem jego atrakcyjności aż tak bardzo zastanawiać się nie musi.

W ogóle mam wrażenie, że to nie tyle jest komedia romantyczna, raczej film, wykorzystujący wszystkie chwyty stosowane w komediach romantycznych, tylko, że jawnie. "O! - zdają się mówić twórcy. - Popatrzcie! Klisza! I tu jest klisza! I tu! A to? O, kolejna klisza, UŻYJMY JEJ!", a że robią to inteligentnie, z wdziękiem, nie obrażając inteligencji widza i z wyraźną do niego sympatią - mamy mój "komfort film".

Pierwszy.

Kolejnym jest

"Ja cię kocham, a ty śpisz" (tyt. oryg. "While you were sleeping")
Reż. John Turteltaub

Rok produkcji - 1995
Główne role - Sandra Bullock
                       Bill Pullman
                       Peter Gallagher
                       Peter Boyle
                       Jack Warden
Kraj produkcji - Stany Zjednoczone
Czas trwania - 103 min.

Lucy przyjeżdża do Chicago z małego miasteczka, by w szpitalach tego dużego znaleźć pomoc dla chorego ojca. Po jego śmierci mieszka sama w wynajętym mieszkanku, a pracuje jako bileterka na stacji miejskiej kolejki. Podkochuje się też w mężczyźnie, który co rano kupuje u niej bilet. Oczywiście, nawet na nią nie patrząc. To jest przepiękny mężczyzna, elegancki, stylowy, z zupełnie innego świata, i Lucy wie, że nie ma u niego cienia szans, więc go sobie tak po cichutku, z głębin swej budki biletowej, wielbi.

Aż pewnego dnia, w samą Wigilię, gdy Lucy jest na dyżurze sama, bo przecież nie ma rodziny ani nikogo bliskiego, więc co to dla niej za problem, zastąpić kogoś, kto tę rodzinę ma, otóż więc w Wigilię zdarza się wypadek. Piękny nieznajomy pada ofiarą napadu, napastnicy zrzucają go z nasypu kolejki prosto pod nadjeżdżający pociąg, Lucy ratuje go w ostatniej chwili, po czym, gdy trafiają do szpitala, zostaje omyłkowo wzięta zarówno przez personel, jak i rodzinę Petera (czyli pięknego nieznajomego) za jego narzeczoną.

Rodzina jest ciut ekscentryczna, ale tak naprawdę przemiła, przyjmuje Lucy z otwartymi ramiony, nikt nie powzina przez jakiś czas żadnych podejrzeń, Peter leży sobie w śpiączce, święta trwają, świat się kręci, czas płynie, a na to wszystko objawia się brat Petera, Jack, który jako jedyny jakieś tam podejrzenia powzina.

Z tym, że oprócz podejrzeń powzina też uczucie.

I w tym momencie Peter się bierze, i budzi, i dowiaduje, że ma narzeczoną, której nie pamięta oraz najwyraźniej amnezję wybiórczą, bo pamięta wszystko inne...

"Ja cię kocham, a ty śpisz" jest filmem, który kocham za scenariusz. To jest scenariusz-cacuszko, mówię wam i powiadam! Ja to chyba z pięćset razy widziałam, i za każdym razem zachwycają mnie te wszystkie błyskotliwie opisane zbiegi okoliczności, które sprawiają, że nasz Jack już-już przyłapuje Lucy na kłamstwie czy niewiedzy, a tu pyk! I dzieje się coś, co sprawia, że musi jej uwierzyć, a sam wychodzi na czepiającego się niedowiarka, zaś wszystko, co się dzieje jest tak niewymuszone, tak naturalne, że... ach, patrzcie i uczcie się, polscy scenarzyści komedii romantycznych (tak, wiem, jestem głosem wołającego na puszczy)!

I te dialogi!!! Te rozmowy! Za scenę rodzinnego obiadu przyznałabym scenarzyście wszystkie nagrody świata, tak, tak to się właśnie odbywa, ktoś coś mówi, ktoś się wtrąca, ktoś nie dosłyszał, ktoś kończy za kogoś myśl, ktoś rzuca bonmotem ("Argentyna słynie z wołowiny..." "I nazistów"), ktoś chichocze w talerz. Oczywiście sam scenariusz nie dałby rady bez aktorstwa, a tutaj jest ono wybitne, i, doprawdy, napisać i wykreować rzecz, w której widz lubi wszystkich bohaterów to jest zdecydowanie wyższy poziom wtajemniczenia. Oraz fachowości.

No i jest tu Bill Pullman, a ja go, o czym już gdzieś tam kiedyś tam wspominałam, wielbię. Bill Pullman gra psychola? Spoko luzik, ja go wielbię. Gra kompletną ciapę, pozbawioną choćby cienia charakteru? Nie robi, ja go wielbię. Gra prezydenta Stanów Zjednoczonych? Wielbię go. Gra mniej atrakcyjnego brata Petera Gallaghera? Wielbię go oraz NO BEZ JAJ, Peter Gallagher jest mężczyzną efektownym, ślepa nie jestem i urody mu nie odmawiam, ale przy Billu Pullmanie to on w moich oczach nie ma żadnych szans. Żadnych, no po prostu najżadniejszych. Chemia między nim (Billem Pullmanem, że doprecyzuję) a Sandrą Bullock jest po prostu wzorcowa, co mnie w sumie nie dziwi nie tylko ze względu na me (nie dające się już ukryć, jak mniemam) uczucie do Billa Pullmana, ale po prostu dlatego, że to jest fenomenalnie obsadzony i równie fenomenalnie zagrany film. Ja nie wiem, czy jest w nim chociaż jedna słaba rola, od ról głównych zaczynając, na pielęgniarzu niosącym pudełko kończąc.

I nie od rzeczy byłoby wspomnieć, że jest to film świąteczny, a te święta, zima, i dżinglebellsy są niezwykle nienachalnie pokazane. Tak, o, scenarzysto "Listów do M 4", nie ma w "Ja cię kocham, a ty śpisz" ani jednej sceny, w której sto procent mieszkańców Chicago popyla po ulicach z gigantycznymi pudłami prezentów w objęciach, ani namiętnego barytonu "Arkadia życzy swoim klientom wesołych świąt" w tle, no jakże to tak być może, niepojęte po prostu!

Nie wierzę co prawda, że można "Ja cię kocham, a ty śpisz" (w zupełnym, ale to zupełnym przeciwieństwie do "Nie mów jej, że to ja") nie znać, to jest film dość popularny, ale gdyby ktoś przeoczył, to polecam. Niekoniecznie w święta.

Choćby tylko dla dialogów w scenie obiadowej.

 

(i dla Billa Pullmana :)).

Cytatowo, czyli Wyzwania Filmowego dzień szesnasty

To jest post, co do którego od pierwszej chwili, gdy zapoznałam się z tematyką każdego dnia Wyzwania żywiłam obawy, że będzie najdłuższy. Nie tylko w samym Wyzwaniu. W ogóle najdłuższy, na całym bloguniu...

Oczywiście, gdybym potraktowała dzisiejsze polecenie dosłownie, mógłby być to post najkrótszy.

Polecenie dotyczące dzisiejszego dnia brzmi albowiem

Twój ulubiony cytat filmowy

i wystarczyłoby napisać, na przykład "O, captain, my captain!", kończąc w ten sposób temat (i to abstrahując od faktu, że "O, captain, my captain!" nie jest bynajmniej moim ulubionym cytatem filmowym).

Ale, rzecz jasna, ja to ja, a ja jako ja uznałam natychmiast, że ulubione są te cytaty, które są żywe. Których się używa, którymi się mówi, dzięki którym tworzy się kod rodzinno-towarzyski, bo nawet, jeśli sa to cytaty powszechnie znane to w przypadku każdej osoby używane są trochę inaczej, w innych okolicznościach i tworzą trochę inny kod towarzyski. Oraz rodzinny.

Co uznawszy natychmiast dokonałam niezbędnych ograniczeń, bowiem okazało się, że gdybym uwzględniła także cytaty z seriali i filmów będących ekranizacjami (czyli, de facto, cytaty z książek) okazałoby się nagle, że w Domu w Dziczy i Okolicach (tu macham czule do Ukochanych Przyjaciół/Przyjaciółek oraz Kuzynek) mówi się w zasadzie cudzymi słowami.

Li i jedynie.

Wyjątek poczynię tylko dla jednego cytatu z ekranizacji, a czynię to na wyraźne życzenie Pomponów, które, zapytane o tekst z filmów, który kojarzy im się z atmosferą Domu Rodzinnego wykrzyknęły wyjątkowo zgodnym chórem: "You little... individual", które to słowa wyrzekł był Śmierć do Nobby'ego w miniserialu "Wiedźmikołaj" Terry'ego Pratchetta, a zaznaczyć trzeba, że Nobby w tym miniserialu był niewyobrażalnie Nobby'owaty, po prostu nie uwierzyłabym, że można było być Nobbym AŻ TAK, gdybym tego nie ujrzała na własne oczy, plus, rzecz jasna, tekst został podany po polsku, ale wszystkie Potomki i ich Mamusia wygłaszają go zawsze po angielsku, dokładnie tym samym tonem, którym podawał go Śmierć na ekranie.

Przechodząc teraz do treści właściwej Wyzwania, zacznę od cytatu, który pochodzi nie wiadomo skąd, nie wiadomo z czego i nie wiadomo, od jak dawna hula po Domu w Dziczy, jest to jednakże cytat, który swego czasu sprawił, że uznaliśmy, że w absolutnie każdym filmie zdarza się jedna rzecz warta zapamiętania.

W tym wypadku Bohater (i oczyma duszy widze tę scenę i tego Bohatera, kreowanego przez jakiegoś amerykańskiego średnio popularnego aktora, którego twarz też widzę oczyma duszy, i którego nazwiska za nic nie mogę sobie przypomnieć) wchodzi na komistariat czy tam komendę policji, która jest, tak się złożyło, jego miejscem pracy, mocno spóźniony.

- Spóźniłeś się! - mówi z pretensją kolega Bohatera, na co ten odpowiada bez chwili namysłu:
- A ty jesteś brzydki,

i jest to odpowiedź, która wypływa na ust naszych korale po prostu odruchowo, gdy ktoś zarzuca nam spóźnienie, ostatnio wypłynęła Panu Małżąku, gdy zarzut spóźnienia poczynił mu jego własny szef, i wielkie to szczęście, że szef jest człowiekiem na luzie, bo, umówmy się, nie jest to odpowiedź oczekiwana, w zasadzie przez nikogo.  Była to także, niestety, jedyna warta zapamiętania rzecz z dzieła filmowego, w którym została wypowiedziana, w dodatku na samym jego początku, co trochę tłumaczy fakt, że nie mam pojęcia, o jakim dziele mówię :).

No, dobra, jakim cytatem rozpocznę dzisiejszy wpis wiedziałam, ale że wpis rozhula mi się niebotycznie też wiedziałam, w związku z czym przez ostatnie dwa tygodnie chodziłam po domu z notatniczkiem, w którym - po uprzednim wydaniu okrzyku triumfu - natychmiast zapisywałam każdy cytacik, który spłynął z warg mej Ukochanej Rodziny (lub tez moich własnych) i przygotowywałam się do pogrupowania rzeczonych cytacików w zgrabne, logicznie uporządkowane podzbiory, czyniąc kolejne ograniczenia ("Nie będę przepisywac całego "Shreka" tylko dlatego, że przypadkiem znamy go na pamięć, podawajcie TYLKO TE CYTATY, KTÓRYMI MÓWIMY!"), gdyż, że tak tylko przypomnę na wypadek, gdyby Ci to umknęło, o, Luby Czytelniku, jestem z natury systematyczna,

jak również nie uwzględniałam w Notatniczku tych, które już się na blogu przewinęły, głównie przy okazji tego Wyzwania, acz - o czym za chwilę - nie tylko.

Z jakiegoś powodu kolejnym cytatem (i to wcale nie nadużywanym ostatnio), który sobie przypomniałam były słowa, którymi zwracałam się do Potomka Starszego, leżącego co prawda wówczas w inkubatorze i ważącego półtora kilo z małym haczykiem (ale już prezentującego właściwy sobie charakter i skłonność do rozgłośnego Oprotestowywania Rzeczywistości), przewijając go albo zmieniając mu kaftanik, podczas gdy Położne za naszymi plecami turlały się ze śmiechu: "Ja wiem. Polococtowcy nas nie kochają. Ale my ich tak długo będziemy kochać, aż oni nas w końcu pokochają", a podkreślić należy, że umiem to powiedzieć dokładnie tym samym tonem (a niemalże i głosem), co pan Jerzy Stuhr w "Kingsajzie", skąd rzeczony cytat pochodzi.

A skoro "Kingsajz" nam tu tak ładnie wypłynął na prowadzenie, naści, polecimy "Kingsajzem".

"Kocham, i rozumiem młodzież!" to jest okrzyk, który wydawałam nader często (i zazwyczaj przez zaciśnięte zęby), gdy jeszcze pracowałam w szkole, a teraz z racji posiadania licznej gromadki Pacholątek szkoła mi do niego niepotrzebna.

"Popowiększali się i w dupach się poprzewracało!!!" - niech pierwszy rzuci kamieniem, komu chociaż raz nie chciało się zwrócić podobnymi słowy do własnych dzieci.

"Na pieszczotę to trzeba sobie zasłużyć", mechaniczna po prostu odpowiedź na jakże nieeleganckie (i NIGDY nie padające w Domu w Dziczy, w co chyba nikt nie wątpi) teksty typu "A, pocałuj mnie w... nos".

Filmy Juliusza Machulskiego ogólnie są kopalnią, ale, powiadam, KOPALNIĄ skarbów językowych, którym okoliczności  Towarzysko-Rodzinne dają drugie życie (zwłaszcza, że oglądane są po milion razy i za każdym razem coś nowego przesącza się z nich przez ekran do naszej rzeczywistości).

Weźmy taki "Vabank".

"Vabank" gościł już na tym blogu lat temu wiele, cytat z niego bowiem był kluczowym, rzekłabym, elementem anegdotki z udziałem Pana Małżonka i Cudzoziemców , dodać wszakże należy, że cytowanie dzieła ma swój ciąg dalszy, otóż albowiem Pan Małżonek za (prawie) każdym razem, gdy uda mu się czymś rozbawić Królową Matkę mówi: "Ach, no ma się to poczucie humoru, pani Natalio!".

Z "Vabank II" najczęściej używane w mej Rodzinie i Okolicach jest "Ja byłam/-łem z pieskiem czy bez pieska?", gdy ktoś nie jest pewien, czy czegoś nie zapomniał, oraz "Ach, Alpy! Tu się oddycha!" przy każdej okazji, gdy... no, się oddycha, w sensie, świadomie zaczerpuje tchu pełną piersią, albo gdy w okolicy coś ładnie pachnie, ale naj-naj-najczęściej, przy tysiącach okazji i w milionach okoliczności Wasza, Niżej Podpisana, używa "Nie widzę przeciwwskazań!", w piśmie tego nie widać, ale upewniam, że w mowie wygłaszane tym samym tonem, którym wyrzekł je był pan Marek Walczewski w chwili aresztowania Kramera.

Ironia losu polega na tym, że z tych starszych filmów Juliusza Machulskiego najmniej lubię "Seksmisję", ale to cytaty z niej używane są przez nas najczęściej.

Słowo "awykonalne", ukradzione ze zdania "Spełnienie waszej prośby jest... awykonalne", używam namiętnie.

"Miejmy nadzieję całych i zdrowych!", znowu dokładnie tym samym tonem, którym wypowiada je pani Dorota Stalińska, i znowu w przeróżnych konfiguracjach ("I ujrzymy ich po turnieju, miejmy nadzieję całych i zdrowych", "I przeżyją klasówkę z matmy, do której się nie przygotowywali, miejmy nadzieję, cali i zdrowi").

"Zeżarli nasze święte jabłka! Zbezcześcili rezerwat przyrody!" - zdanie padające w Domu w Dziczy nagminnie, nie zawsze w kontekście jabłek (chociaż biorąc pod uwagę ich ostatnie ceny rzeczywiście jabłko trzeba będzie traktować jako kosztowny element wystroju kuchni).

"Ja nie jestem agresywny/-a, agresywność jeden!" - gdy trzeba podkreślić swój łagodny charakter :).

Do Potomków, ZAWSZE, zwłaszcza, gdy wykazują się karygodną niewdzięcznością, niech pamiętają! "A ja cię na barana nosiłem/-łam, po pupci cię klepałem/-łam, zawdzięczasz mi najpiękniejsze chwile swojego dzieciństwa!".

Oraz, też do Potomków, gdy brużdżą: "Jadwiniu, prosze natychmiast odwiązać tatusia! I przeprosić!!!".

"Afrodytka też dostanie" - codziennie, do pieseczka (koteczek wykazuje się większą elegancja i klasą w kwestii dopominania się posiłków).

A skoro o posiłkach mowa, to tekst "NO JAK BOGA KOCHAM, NIE PRZY JEDZENIU!!!",  obowiązkowo wielkimi literami to jest po prostu must-have w kwestii wyrażania odrazy (sięgającej daleko, daleeeeko poza tematy kulinarne).

Jak również "No nie dali z tego ripleja!!!", jak nie dają z czegoś ripleja (na przykład z jakiegoś szczególnie trafnego bonmota któregoś z Potomków, albo przepięknej figury godnej radzieckiego baletu, którą ktoś wykonał ratując się przed upadkiem), a naszym zdaniem powinni :D.

Kolejnym filmem, którego żywiołowo nie znoszę na milionie poziomów z tysięcy powodów jest "Kogel mogel", i co z tego, że go nie znoszę, skoro bez "stryjeczny wuj szwagra mojego drugiego męża" ani rusz (zwłaszcza, że równie silnie jak nie znoszę filmu, tak wielbię paną Małgorzatę Lorentowicz w roli babci Wolańskiej).

Jak również bez "Wątpię" pani Grażyny Błęckiej-Kolskiej, ja wiem, że na piśmie to wygląda blado, a w ogóle to jest zwykłe słowo, powszechnie używane, i czemuż ja je uznaję za cytat z tego akurat filmu, i otóż uznaję je za cytat, bo w życiu nie udało mi się powiedzieć "wątpię" takim tonem, tak miażdżąco, z takim lekceważeniem, tak... tak... no, tak właśnie, a uwierzcie, że od lat próbuję, jeśli ktoś nigdy nie słyszał, jak filmowa Kasia mówi "wątpię" do Staszka Kolasy totalnie polecam obejrzenie!

Przeciwne uczucia niż do filmu "Kogel mogel" żywię do "Wyjścia awaryjnego", z którego pochodzą następujące, nader często używane przeze mnie, teksty:

"Stoi przed tobą MATKA!", otóż regularnie, powiadam Państwu, normalnie bez przerwy (i tym samym tonem, co pani Dykiel, obowiązkowo :)).

Ukochane przeze mnie, stosowane zarówno w mowie, jak i w piśmie: "Moje wieloletnie doświadczenie działacza mówi mi, że fikcja musi być prawdopodobna nim stanie się prawdą". Czasami poprzestaję na samym początku ("Moje wieloletnie doświadczenie działacza mówi mi..."), do którego dorabiam potrzebny mi w konkretnej chwili jakiś ciąg dalszy, ale cytat w całości wielbię i kocham, i uważam za nadzwyczaj prawdziwy w dodatku, niestety.

"Czy z takim durniem jak ty można kształtowac politykę choćby rodziny?", doprawdy mniejsza o to, w jakich używane okolicznościach ;).

Plus łatwe do znalezienia nawet na blogasku, o tzw. realu nie ma nawet co wspominać: "No ależ natychmiast, w ta minuta!", używane przeze mnie namiętnie po prostu, zazwyczaj w sytuacji, gdy muszę komuś ironicznie uświadomić, że pędzę, lecę, mało se nóg nie połamię, ale czasem w okolicznościach normalnych, zamiast "w tej chwili".

Oraz, kolejna rzecz chóralnie wydeklamowana przez Potomków "Podłość ludzka nie ma granic!", też mniejsza o to, w jakich okolicznościach używane, to jest mający bardzo wszechstronne zastosowanie tekst, bardzo.

Z "Bruneta wieczorową porą" (za którym też nie przepadam zresztą) pochodzi absolutnie genialne zdanie, którego pasjami używałam w dyskusjach internetowych, gdy jeszcze brałam w nich udział (ostatni raz przed narodzinami Potomka Młodszego, ekhm, ekhm), teraz zaś - w stosunku do własnych dzieci: 'To bardzo ciekawe, co pan mówi, a co mówi lekarz?".

Z "Poszukiwana, poszukiwany" poza nieśmiertelnym "Mój mąż jest z zawodu dyrektorem!" mamy jeszcze "Silna to ty jesteś, ale głuuuupia!", oraz regularnie wypowiadana przez Moją Osobę (i, tak, OCZYWIŚCIE, odpowiednim tonem) "Szydełkuję" , Pan Małżonek zaś nader często wznosi okrzyk "Helloł!", w identycznym tonie jak pan Pokora, i nie jestem pewna, czy chcielibyście to widzieć.

Z "Jak rozpętałem II wojnę światową" rządzi niepodzielnie "Odmówił/-a herbaty?", czasem po polsku, czasem po angielsku (chociaż ja jestem wielbicielką "Hopkins, I have a feeling somebody's shooting!", i nawet mam okazję ostatnio często używać dźwięcznej tej frazy, jako, że mamy ćwiczenia na poligonie w Rodzinnym Grodzie, a głos po Wiśle niesie, że ho, ho), oraz, w sprzyjających okolicznościach, "Jakie te słowiańskie języki są do siebie podobne!", jak również "za-le-faj-ka!" (bo że Grzegorz Brzęczyszczykiewicz z Chrząszczyżewoszyc, powiat Łękołody to się rozumie samo przez się :)).

Z "Hydrozagadki" (koniecznie pijanym głosem) "Już się trochę pocieszyłem" (chociaż pomyłkowo mówiliśmy "pokrzepiłem", i tak nam zostało, przynajmniej w większości przypadków), oraz "Alkohol! Największy wróg mężczyzny!", w okolicznościach, których nigdy żadnemu Polakowi nie zabraknie (acz udzielenie tej odpowiedzi hamuje zapędy co niektórych osób do nieopanowanej gościnności :D). A przy okazji nalewania/konsumowania alkoholu, największego wroga mężczyzny, mawia się: "Ta oranżada jest bez bąbelków!".

I oto po systematycznym pogrupowaniu cytacików w zbiory okazało się, (i nie, żeby mnie to jakoś zaskoczyło), że Król jest jeden, i że jest to "Miś".

Zacznę od Mega-Cytatu, i jest to Mega-Cytat wierszem:

Lądy i morza przemierzam.
Kulę ziemską z otwartym czołem.
Polski mam paszport na sercu!
Skąd, pytam? Skąd go wziąłem?

A wziąłem go z dumy i trudu,
Ze znoju codziennej pracy,
Ze stali, z żelaza, z węgla,
A węgiel to koks, to antracyt!

I otóż ja czas jakiś temu haftowałam poduszkę, bardzo zresztą pięknie wyszła, wzór przedstawiał uliczkę z kamieniczkami, do wzoru dołączona była rozpiska kolorów mulin, i jeden z tych kolorów nazywał się "antracyt", a ja ZA KAŻDYM RAZEM, gdy zmieniałam nitkę, czułam imperatyw, doprawdy moralny, by wydeklamować ten wiersz, kładąc szczególny nacisk na ostatni werset, pod koniec wyszywania byłam już tym zmęczona, ale rzecz była doprawdy silniejsza ode mnie.

Zdaniem, którego używam... no, praktycznie codziennie jest: "Przyszłem wcześniej (tu pociągnięcie nosem), gdyż nie miałem co robić", czasem przerabiając rzecz na pytanie ("Przyszłeś wcześniej, gdyż nie miałeś co robić?"), na szczęście mam samych synów, dzięki czemu fraza ta nic a nic nie traci ze swej polonistycznej urody.

"Spróbuj, spróbuj, Anglicy to piją bez przerwy!" - przy każdym testowaniu na żywych (jeszcze) organizmach własnych dzieci jakichś eksperymentów dietetycznych.

"Trzydziestej pierwszej, okrągłej rocznicy!" przy okazji rocznicy. Dowolnej :).

Zapytany o najczęściej używany w gronie rodzinnym tekst z filmu Potomek Starszy odrzekł bez sekundy namysłu: "Jem przecież!", i kim ja jestem, by zaprzeczać faktom.

Pozostając w tej samej... stylistyce i aurze wypowiedzi w przeróżnych okolicznościach przyrody (i nie tylko) używamy: "Cham się uprze i mu daj. No skąd wezmę, jak nie mam" i "Nie mamy pańskiego płaszcza, i co pan nam zrobi", jak również "Proszę, proszę, nie zjem panu!!!" oraz "Proszę", wypowiedziane dokładnie tym samym tonem, którym wypowiada je pani nakładająca na przykręcone do stołu talerze kasze gryczaną.

"Ja w twoim wieku nie jadłam!" - za każdym razem, gdy któreś Dziecię dopomina się czegoś, czego dopominać się nie powinno, bo ja w jego wieku, to, wiadomo, w jeziorze mieszkałam.

"- To jest słuszna koncepcja.
- Ona jest bardzo słuszna, ta koncepcja, ale..." - i tu można dowolnie długo ciągnąć dowolny temat, no zdanie-wytrych po prostu, polecam każdemu!

"Parówkowym skrytożercom mówimy NIE!", co ja będę wyjaśniać, kiedy używane, jak mam czworo dzieci, i część z nich bardzo lubi jeść.

Używane przez Pana Małżonka, gdy popada w stan liryczny: "Miuość... w telewizji często pokazujo, jak się kochajo... albo mówio..."

Oraz, poza, rzecz oczywista, cała drobnicą ( "Nie ma takiego miasta, Londyn", "motyla noga", "wszystkie Ryśki to fajne chłopy", "przechodziliśmy z tragarzami", "dzwonię do ciebie, gdyż nie mogę z tobą rozmawiać", "Pani kierowniczko, czy ja palę? Ja palę bez przerwy!" , "Jest zima, jest zimno, takie jest odwieczne prawo natury") mamy jeszcze:

- Bardzo porządna dziewczyna.
- Trudno, co robić.

oraz umiłowane przeze mnie miłością wielką

"Był to jednak zamęt grubymi nićmi szyty i wiemy, lep czyjej propagandy kryje się za tymi nićmi!" (nie wyobrażasz sobie, o, Miły Czytelniku, jak często i w jak licznych okolicznościach można używać tego zdania w starciu z Ukochaną Progeniturą!), jak również:

- Węgiel? To niesamowite! A skąd pan bierze węgiel?
- Zasadniczo (pociągnięcie nosem), z Węgorzewskiej.
- To imponujące. A nie boi się pan tak węgiel wozić?
- Nie, no... Strach jest... Ale zasadniczo zawsze staram się, żeby mieć kwit.

i to jest cytat zupełnie po nic, wielbię go dla samego wielbienia i potrafię powiedzieć DOKŁADNIE tak samo, jak aktorzy, ja w ogóle nie mówię słowa "węgiel" inaczej niż pani Christine Paul-Podlasky, w dodatku na sam dźwięk tego słowa odpalam się i lecę dialogiem, nigdy nie twierdziłam, że jestem całkiem normalna, nieprawdaż.

A, i wspomnieć wypada, że finałową piosenkę z "Misia" śpiewałam w charakterze kołysanki Potomkowi Starszemu, jak był słodki i maleńki, a teraz też ją czasem śpiewam, tylko nie jako kołysankę, a tak sobie, dla jej wielkiej urody.

Czytelniczka Kochana w komentarzach uświadomiła mi, że <ze zgrozą> ZAPOMNIAŁAM O "SAMYCH SWOICH"!!! I to w Rodzinie i Okolicach, w których tekst "a taki  ładny był, amerykański, szkoooda!!!" (i chichocik) pada praktycznie codziennie (a w obecnych okolicznościach politycznych to już w ogóle), podobnie jak "sąd sądem, a sprawiedliwość musi być po naszej stronie!" (tu nawet okoliczności polityczne nie są nam usprawiedliwieniem), oraz nostalgiczne "Oj, dobre to były czasy, i granat był pod ręką, i karabin...", że o "Pomóc ci? No to ci pomogę" nawet nie wspomnę.

Płynnie przeszedłszy z terenu kinematografii rodzimej na teren kinematografii światowej, i odnotowawszy z poczucia obowiązku zdanko: "There's a double meaning in that!" (z "Wiele hałasu o nic", co prawda to ekranizacja Szekspira, ale Kenneth Branagh tak pięknie podawał tę kwestię...) oraz "Stupid, stupid rain!" (w sam raz na dziś, z "Impromptu", w którym to dziele filmowym młodziutki Hugh Grant, którego nikt wtedy nie znał, grał Chopina, ach, gdzież są niegdysiejsze śniegi i seanse filmowe w towarzystwie Właściwych Osób?) informuję, że tym, czym "Miś" wśród filmów polskich, tym w Domu w Dziczy z Przyległościami okazało się być "Birdcage" wśród filmów zagranicznych.

Zacznę od dialogu, który w Domu w Dziczy przeprowadzany jest regularnie, acz z modyfikacjami:

- Ty wiesz wszystko, bo jesteś mężczyzną, ja nie wiem nic, bo jestem kobietą!

I teraz, jeśli zdanie to wypowiadam ja, na nim jednym się kończy i z dialogu nici.

Ale jeśli wypowiada je Pan Małżonek, z mojej strony pada odpowiedź:

- Nie jesteś kobietą.
- You bastard!

I to się dokładnie tak odbywa, w mieszanym polsko-angielskim stylu.

"Nie zniósłbym tego, gdyby nie piryna!' - w chwilach wzburzenia.

"Nie chcę być jedyną dziewczyną, która nie tańczy! To ta kiecka, mówiłem, że biały pogrubia!" - też w chwilach wzburzenia, innego wszakże rodzaju, i mówi to zawsze Pan Małżonek, bo powyższy tekst w moim wykonaniu traci na sile wyrazu (w filmie mówi go Gene Hackman, przyobleczony w biała sukienkę, więc SAMI ROZUMIECIE).

"Świnuś wrócił!". Wiadomo, gdy któryś z naszych Świnusiów wraca.

W chwilach macierzyńskiego/ojcowskiego pobudzenia:

"- Synuś nas opuszcza. Nie będziemy mieli drugiego.
- Chyba, że zdarzy się cud"

przy czym to drugie zdanie, sarkastycznie i cynicznie, wypowiadam zazwyczaj  ja, jako osoba z natury bardziej obojętna, by nie rzec uczuciowo oziębła.

"Come on, Gloria" - to zazwyczaj Pan Małżonek, gdy demonstracyjnie opuszcza jakieś pomieszczenie.

"Jedno małe schmecken na drogę" - też Pan Małżonek, gdy bierze sobie jedno małe schmecken na drogę. Albo przy jakiejś innej okazji  :D.

"Boisz się mojej gwatemalskości!" - to z kolei ja, gdy ktoś się jawi przytłoczony mą osobowością, a "Bierzesz szczoteczkę na cmentarz. Jakie to egipskie" - to też ja, zjadliwie, gdy ktoś, jak to się pięknie mówi, robi dramę.

Jeśli chodzi o filmy animowane, to starałam się ograniczac cytatozę świadoma, że inaczej post ten przybierze rozmiary Encyklopedii Britannica, no, ale Potomki by mi nie darowały, gdybym o paru zdankach nie wspomniała, to raz, a dwa, my wielu naprawdę maniacko używamy.

O niektórych wspominałam w moim wpisie o ulubionych kreskówkach (bez wątpienia "Słońce musi się nagrzać", "Lasery, prąd, no wiesz, standard... O, nie, tylko nie standard!", a już zwłaszcza "I nawzajem, statystyczny obywatelu" w odpowiedzi na "Kocham cię" zajmują niekwestionowane miejsce na podium), ale to przecież nie wyczerpuje tematu.

Z "Ratatuja" pochodzi dialog, który wykonujemy zawsze, gdy widzimy gdzieś cząber, nieistotne, czy suszony czy świeży, i, niestety, nieistotne, gdzie się akurat znajdujemy:

- Czego tam dodałeś? Czą... czą... cząberu? Jest taka przyprawa, cząber?"

(druga osoba, uczestnicząca w dialogu, wykonuje we właściwych momentach ruchy głową i wydaje pomruki). 

Pochodzi zeń także opis doznań kulinarnych: "Coś jakby wyczuwam... chyba bukiet... albo to drugie...", ale nade wszystko pochodzi z nigo okrzyk "Zupa, wróć!!", wznoszony w Domu w Dziczy z nadmiernym, doprawdy, zapałem, jak również: "I zapewne chciałby/-m coś spożyć. Coś z tak zwanego menu", jako forma poinformowania, że ktoś jest głodny.

Najczęściej cytowanym zdaniem ze "Shreka" okazało się dość nieoczekiwanie: "Rozmowy, takie o życiu, i w ogóle, a rano zrobię jajecznicę", przy czym "a rano zrobię jajecznicę" funkcjonuje tez osobno, jako zapowiedź śniadaniowa :).

Poza tym: "No oczywiście, ze jesteś smoczycą, bo aż promieniujesz subtelnym, kobiecym pięknem!", i nie trzeba być Sherlockiem Holmesem, by zgadnąć, że adresatką tej wypowiedzi jestem zazwyczaj ja (choć czasem Potomek Młodszy, nie pytajcie), i "To naprawdę ładny głaz", gdy coś się komuś podoba.

I, rzecz jasna: "Zapewne wielu z was zginie... jest to jednak poświęcenie, na które jestem gotów", zdanie o jakże wielu możliwych zastosowaniach w domu i w zagrodzie, zdziwiłbyś się, Czytelniku.

I, ach, prawie zapomniałam o "zali wżdy?", a używam tego czasem częściej niż "dlaczego?".

Z "Madagaskaru" zapożyczone zostało: "Wstajemy, kochani!  Wstajemy, wstajemy, szkoda takiego pięknego dnia! Pobudka, pobudka, kto rano wstaje temu co? Wstawaj, no wstawaj! Ssiesz kciuka?",  które funkcjonuje jako mój budzik w telefonie.

I to by chyba było...

... na razie...

... na tyle.

Aczkolwiek pozostawiam sobie prawo do daleko idącej edycji tego posta :). 

Edit. nr 1 (i nie ostatni, nie wątpcie w to) - ja nie wiem, jakim cudem zapomniałam o "Sprawdzę, czy aby nie kwaskowe", czyli o zdaniu, które słyszę w zasadzie codziennie, za każdziuteńkim razem, gdy Pan Małżonek zamierza podeżreć mi cokolwiek, ciasteczko, chipsika czy inne schmecken.

Edit. nr 2 - z "Piratów z Karaibów" pochodzi tekst, stosowany zawsze, gdy ktoś komuś coś zabrał i obiecuje wynagrodzić stratę: "I'll give you a new one. A better one. That one" - i tu wskazanie paluszkiem, niekoniecznie w stosownym kierunku.

Edit. nr 3 (wzdech) - z "Narzeczonej dla księcia" pochodzi cytat, który jako jedyny w powyższym wpisie pasuje do faktycznego tematu dzisiejszego dnia, czyli, przypomnę, "Twój ulubiony cytat filmowy" - "Nazywam się Inigo Montoya. Zabiłeś mego ojca. Szykuj się na śmierć". Pan Małżonek twierdzi, że za każdym razem, gdy słyszy te słowa ma gęsią skórę i dreszcze.