Wielki Finał (Michaił Bułhakow, "Mistrz i Małgorzata")

No więc tak, Czytelniku. Dziś uwolnisz się wreszcie od Królowej Matki i jej słowotoku. Oto nadszedł dzień, w którym odpowiedzieć należy na ostatnie pytanie Wyzwania, a mianowicie

Twoja książka wszech czasów

I wcale Królowa Matka nie twierdzi, że jej odpowiedź będzie... jedyną możliwą. O wielu książkach nie wspomniała przez te trzydzieści (i trochę) dni, wiele nie mieściło się w konwencji Wyzwania, wiele nie pasowało do żadnego z zadań, odpowiadając na wiele pytań musiała się Królowa Matka ograniczać, żeby jej się posty nie rozrosły do monstrualnych rozmiarów. Więc i w tym wypadku nie będzie to może książka jedna-jedyna. Tylko ta, żadna inna. 

Ale będzie to na pewno książka, której zabraknąć w tym zestawie po prostu nie mogło.

„Kiedy zachodziło właśnie gorące wiosenne słońce, na Patriarszych Prudach zjawiło się dwu obywateli.”

i już wszystko jasne, Drogi Czytelniku, prawda?

Książka, w której wszystko jest idealne -

napisała Królowa Matka i się zawiesiła.

Każdy, kto "Mistrza i Małgorzatę" czytał wie, dlaczego. Nikt, kto nie czytał - nie zrozumie. Bo jak wyjaśnić komuś, kto jej nie czytał, czystą magię. Jak wyjaśnić doskonałość. Jak choćby tylko opowiedzieć, o czym ta książka jest?

Przecież jest o wszystkim. Jest satyrą i rozprawą filozoficzną. Jest opowieścią o miłości i dramatem psychologicznym. Groteską, powieścią obyczajową, fantastyczną, kryminałem, medytacją religijną. Demaskatorską opowieścią o Rosji Radzieckiej i zastraszonym społeczeństwie. O świecie totalitarnym, pełnym absurdu, tak strasznym, że aż fantastycznym. Perfekcyjną analizą mechanizmów rodzenia się i utrwalania dyktatury. Wszystkim naraz. Wszystkim po trochu. I to "wszystko na raz" przenika się i uzupełnia, splata jak nici wątku i osnowy w bezcennym, ręcznie tkanym kilimie. Każde słowo na swoim miejscu. Każde słowo po coś.

To jest dopiero rzecz, której nie sposób zekranizować, na pewno nie dla takiej fanatyczki jak Królowa Matka! Wszystkie ekranizacje widziała - żadnej nie lubiła, najlepsze zaledwie tolerowała. Żaden Woland nie dorastał do pięt temu, który króluje w jej wyobraźni, oczyma żadnego Asasella nie spoglądał demon bezwodnej pustyni, a już o Behemocie to nawet mówić szkoda, żadna Małgorzata nie stawała się wiedźmą tak, jak powinna, a każdy Mistrz był nazbyt bezbarwny.

I tak jest dobrze. Nie należy psuć tej książki filmowaniem jej. Nie należy też psuć jej wciąganiem na listę lektur i zaoszczędzić biednemu Bułhakowowi wniosków typu "Nie rozumiem kompletnie fenomenu „Mistrza i Małgorzaty”, nie wiem dlaczego wywołuje taki zachwyt i nie mam pojęcia dlaczego nazywana jest arcydziełem literatury", "Nie polecam, chyba, że ktoś cierpli na nadmiar wolnego czasu lub tęskni za uczuciem chaosu i niezrozumienia", "Niektórym powinno się zabronić pisania książek. Zdecydowanie" i ubolewania nad tym, że "Jeszcze więcej niż nazwisk było tam scen"- co do Królowej Matki, to przez całe liceum drżała ona, że jej polonistce wpadnie do głowy wyciągnąć "Mistrza i Małgorzatę" z listy lektur nadobowiązkowych i dokonać na niej mordu, przycinając ją i ograniczając do ciasnych norm "wniosków z lektury", w jej wypadku BARDZO ciasnych i wyłącznie takich, jakie dopuszczały opracowania dla nauczycieli. A tak się z "Mistrzem i Małgorzatą" nie da. To jest książka, którą każdy za co innego kocha, co innego w niej widzi i inny wątek uważa za najważniejszy.

To jest powieść, którą należy czytać, cieszyć się nią i zastanawiać nad nią, nauczyć się dla niej rosyjskiego, a jak się zna - biegać po wszystkich księgarniach językowych w poszukiwaniu wersji oryginalnej (żeby móc sprawdzić, czy magia nie ucieknie, bo że jeszcze wzrośnie nie sposób sobie wyobrazić), tak jak to chyba dziesięć już lat temu czyniła Królowa Matka ( w tym miejscu serdeczne pozdrowienia dla EMPiKu w Krakowie!).

Perła w literackiej koronie świata.

***

I tym (magicznym) akcentem kończy Królowa Matka Wyzwanie Literackie, Kochany Czytelniku, i da Ci teraz od siebie dłuższą chwilę odpocząć.

Ale przeglądając internety trafiła na coś takiego:

Ktoś jest chętny ;)?